Poradnik

Opublikowano: 28 marzec 2025

Katar sienny, znany również jako alergiczny nieżyt nosa, objawia się symptomami, które mogą przypominać przeziębienie. Do najczęstszych z nich należą katar, swędzenie oczu, zatkany nos, kichanie oraz uczucie ucisku w zatokach. W przeciwieństwie do przeziębienia, które jest wywoływane przez wirusy, katar sienny jest rezultatem reakcji alergicznej organizmu na substancje, które są na ogół nieszkodliwe, ale przez nasz układ odpornościowy są błędnie postrzegane jako zagrożenie. Te substancje, zwane alergenami, mogą występować zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz pomieszczeń.

Najczęstsze alergeny powodujące objawy kataru siennego to pyłki roślin, roztocza oraz drobinki naskórka zwierząt domowych, takich jak koty i psy.

Katar sienny nie tylko wpływa na nasze samopoczucie, ale również może zakłócać codzienne funkcjonowanie, w tym efektywność w pracy czy w szkole. Jednak nie musisz godzić się z uciążliwymi objawami – istnieje wiele sposobów na unikanie alergenów oraz skuteczne metody leczenia.

Do typowych objawów kataru siennego zaliczają się:

- Kichanie i katar z rzadką, wodnistą wydzieliną.

- Swędzenie, łzawienie oraz zaczerwienienie oczu.

- Kaszel.

- Swędzenie nosa, podniebienia i gardła.

- Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła.

- Obrzęk oraz cienie pod oczami, określane jako alergiczne zapalenie spojówek.

- Skrajne zmęczenie, często rezultat złej jakości snu.

Objawy kataru siennego mogą występować przez cały rok lub nasilać się w określonych porach roku, wówczas mówimy o alergiach sezonowych.

Czynniki wyzwalające katar sienny mogą obejmować:

- Pyłki drzew, które są szczególnie powszechne wczesną wiosną.

- Pyłki traw, występujące głównie w późną wiosnę i latem.

- Pyłki ambrozji, typowe dla jesieni.

- Roztocza kurzu oraz odchody karaluchów, które mogą być obecne przez cały rok.

- Łupież zwierząt domowych, który dokucza szczególnie zimą, gdy pomieszczenia są szczelnie zamknięte.

- Zarodniki grzybów i pleśni, które mogą występować zarówno sezonowo, jak i przez cały rok.

Jak odróżnić katar sienny od przeziębienia?

Mimo że objawy mogą być podobne, istnieje kilka kluczowych różnic:

Zasięgnij porady medycznej, jeżeli:

- Nie możesz znaleźć ulgi w objawach kataru siennego.

- Leki na alergię nie przynoszą rezultatów lub wywołują skutki uboczne

- Masz inną chorobę, która może pogorszyć objawy kataru siennego, np. polipy nosa, astmę czy nawracające infekcje zatok.

Opublikowano: 26 marzec 2025

Opublikowano: 24 marzec 2025

24 marca obchodzony jest Światowy Dzień Gruźlicy. To szczególne święto zostało ustanowione przez Światową Organizację Zdrowia w 1982 roku na pamiątkę odkrycia przez Roberta Kocha bakterii wywołującej gruźlicę.

Gruźlica, wywołana przez bakterię Mycobacterium tuberculosis, stanowi jedną z najpowszechniejszych chorób zakaźnych na świecie i wciąż stanowi poważny problem zdrowia publicznego, zwłaszcza w zakresie diagnostyki i leczenia. Każdego roku na gruźlicę zapada 10 milionów osób, a mimo że jest to choroba, którą można zapobiegać i leczyć, co roku umiera z jej powodu 1,5 miliona ludzi.

W populacji osób starszych występuje szereg czynników, które sprawiają, że gruźlica staje się szczególnie problematyczna. Należy do nich niedobór odporności związany z procesem starzenia, dodatkowe stany immunodepresyjne wynikające z chorób współistniejących oraz potencjalne interakcje między lekami przeciwgruźliczymi a innymi stosowanymi lekami.

Epidemia gruźlicy jest szczególnie rozpowszechniona wśród osób starszych, a wraz z wiekiem zauważalny jest stopniowy wzrost liczby zgłoszeń. W większości przypadków rozwoju choroby u seniorów dochodzi do reaktywacji wcześniej uśpionych zmian, co jest spowodowane osłabieniem układu immunologicznego związanym z procesem starzenia. Niestety, wskaźnik śmiertelności z powodu gruźlicy jest wyższy w tej grupie wiekowej. Objawy aktywnej gruźlicy u osób starszych bywają mniej wyraźne i niespecyficzne, co często utrudnia postawienie diagnozy. Problemy diagnostyczne są powszechne w przypadku wielu chorób, jednak niezwykle ważne jest wykorzystanie wszelkich dostępnych metod do dokładnej oceny stanu zdrowia. Rozpoznawanie kruchości, które jest kluczowe dla zapobiegania utracie niezależności, stanowi poważne wyzwanie w kontekście terapii u pacjentów w podeszłym wieku. Niektóre badania przynoszą sprzeczne informacje dotyczące gorszej tolerancji leków przeciwgruźliczych w tej grupie. Przestrzeganie zaleceń dotyczących leczenia jest kluczowe dla osiągnięcia pozytywnych wyników. U osób starszych zaobserwowano niższą kompletność terapii oraz wyższe ryzyko niepowodzenia leczenia.

U niektórych pacjentów gruźlica może przebiegać bezobjawowo, a jej wykrycie następuje przypadkowo. Objawy mogą być zarówno ogólne, związane z reakcją organizmu na zakażenie, jak i specyficzne dla narządu, który został zaatakowany. Ponieważ najczęściej dotyka płuc, najczęściej zauważane są symptomy związane z dolnymi drogami oddechowymi.

Dla gruźlicy charakterystyczne są:

• nocne poty,
• nawracające stany podgorączkowe,
• kaszel utrzymujący się przez co najmniej 3 tygodnie, początkowo suchy, a potem wilgotny z wydzielina,  
• krwioplucie,
• duszność,
• ból w klatce piersiowej,
• utrata masy ciała,
• osłabienie oraz łatwe męczenie się przy niewielkim wysiłku.

Rozpoznanie gruźlicy polega na weryfikacji wyników badań, które obejmują następujące procedury:

1. zdjęcie RTG klatki piersiowej lub tomografia komputerowa;
2. badania mikrobiologiczne:
   • mikroskopowe badanie rozmazu plwociny, barwionego specjalną metodą,
   • posiew bakteriologiczny plwociny.
3. badania genetyczne;
4. odczyn tuberkulinowy;
5. test IGRA z krwi;
6. Quantiferon TB Gold plus;
7. badanie histopatologiczne;
8. inne badania laboratoryjne.

Ogólną zasadą w leczeniu gruźlicy jest stosowanie czterech leków przez pierwsze dwa miesiące, a następnie dwóch leków przez kolejne cztery miesiące. W przypadku gruźlicy lekowrażliwej, która występuje w zdecydowanej większości przypadków w Polsce, pacjent przestaje być zakaźny już po około dwóch tygodniach terapii. Dzięki temu może kontynuować leczenie w warunkach ambulatoryjnych. Wyzwania terapeutyczne pojawiają się natomiast w przypadku gruźlicy lekoopornej oraz u pacjentów z chorobami towarzyszącymi, takimi jak zaburzenia odporności czy schorzenia wątroby.

Opublikowano: 21 marzec 2025

Światowy Dzień Zespołu Downa to wyjątkowe święto, które odbywa się corocznie 21 marca. Jego ustanowienie miało miejsce w 2005 roku z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia Zespołu Downa, a od 2012 roku cieszy się patronatem Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Pomysłodawcą tego ważnego dnia był Stylianos E. Antonarakis, genetyk z Uniwersytetu w Genewie. Uroczysta inauguracja miała miejsce 21 marca 2006 roku w Singapurze, zorganizowana przez angielską organizację Down's Syndrome Association (DSA).

Data 21 marca nie jest przypadkowa – to dzień wiosny, symbolizujący narodziny ludzi o niezwykłych talentach. Jest także związana z istotą zespołu Downa, który wynika z trisomii 21 chromosomu.

Z tej okazji na całym świecie odbywają się różne wydarzenia mające na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat zespołu Downa, promowanie praw osób z tą wadą genetyczną oraz integrację z nimi.

21 marca 2021 roku,w Światowym Dniu Zespołu Downa, został ujawniony krotki film "Freebird". Po premierze film otrzymał pierwszą nagrodę na 38 Międzynarodowym Festiwalu Filmów dla Dzieci w Chicago, co zrobilo go kandydatem do Oscara..

Freebird to kanadyjski animowany film krótkometrażowy 2D z 2021 roku napisany i wyreżyserowany przez Michaela Josepha McDonalda i Joe Bluhma, a współprowadzony przez dyrektora kreatywnego Nicholasa Herda. Fabuła opowiada o Jonie, chłopcu z zespołem Downa, który porusza się po świecie z kochającą matką, nieobecnym ojcem i dożywotnią miłością. Czterdzieści pięć lat życia Johna zostało przedstawionych w pięć minut bez dialogów. Film jest wspólną produkcją Tonic DNA i L’Arche, zawiera oryginalną muzykę Jordana Harta.

Ten poruszający film podważa błędne przekonania na temat życia osób z zespołem Downa i pokazuje, jak szczęśliwe potrafią być.

Opublikowano: 19 marzec 2025

Pod koniec kwietnia w Krakowie uruchomione zostaną mobilne punkty badań mammograficznych. Akcja, zorganizowana przez firmę LUX MED Diagnostyka, skierowana jest do kobiet w wieku od 45 do 74 lat. Badania te będą przeprowadzane w ramach Programu Profilaktyki Raka Piersi i nie wymagają skierowania. 

Choć programa będzie miała miejsce w stolicy Małopolski, z bezpłatnej mammografii mogą skorzystać także panie mieszkające poza Krakowem. Ważne jest jednak, aby wcześniej zarejestrować się, dzwoniąc pod numer 22 880 90 80 wew. 3 lub zgłosić się za pośrednictwem formularza rejestracyjnego na stronie: 

https://www.luxmed.pl/dla-pacjenta/uslugi/diagnostyka/formularz-nfz-mammografia

Z programu wyłączone są te, które objęte są "Opieką nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka piersi lub raka jajnika" oraz "Kompleksową opieką onkologiczną nad świadczeniobiorcą z nowotworem piersi".

Harmonogram bezpłatnych badań mammograficznych w ramach Programu Profilaktyki Raka Piersi w Krakowie:

1. 28.04.2025 - ul. Wielicka 256
2. 29.04.2025 - ul. Wielicka 259

Opublikowano: 17 marzec 2025

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawiera 10 wskazań. Czasami ich sformułowania mogą wydawać się nie do końca jasne, zwłaszcza dla tych, którzy otrzymali ten dokument i czytają go po raz pierwszy. W tym artykule postaramy się przyjrzeć każdemu z nich bardziej szczegółowo.

1) Zatrudnienie powinno być dostosowane do psychofizycznych możliwości danej osoby. W przypadku dzieci zazwyczaj stwierdza się, że nie wymagają one takich działań.

W orzeczeniach spotykamy różnorodne sformułowania, takie jak „stanowisko przystosowane”, „warunki pracy chronionej”, „zakład pracy chronionej” czy „otwarty rynek pracy”.

Często zarówno osoby z niepełnosprawnością, jak i potencjalni pracodawcy interpretują te zapisy dosłownie. Takie podejście rodzi wątpliwości dotyczące możliwości podjęcia zatrudnienia lub zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy, gdy w orzeczeniu znajduje się zapis o „warunkach pracy chronionej” lub „zakładzie pracy chronionej”.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że zgodnie z aktualnymi przepisami to lekarz medycyny pracy ma ostateczne zdanie w kwestii zatrudnienia konkretnego pracownika, niezależnie od tego, czy jest on osobą pełnosprawną, czy z niepełnosprawnością. W związku z tym wspomniane zapisy nie precyzują warunków zatrudnienia dla osób posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności ani nie określają, czy mogą one podjąć pracę w ogóle.

2) Szkolenia, w tym te specjalistyczne, dotyczą przede wszystkim dorosłych oraz programów oferowanych osobom z niepełnosprawnościami, organizowanych m. in. przez organizacje pozarządowe i urzędy pracy.

W tym miejscu zazwyczaj pojawia się zapis „dotyczy” lub „nie dotyczy”. Warto jednak pamiętać, że oznaczenie „dotyczy” nie gwarantuje automatycznego skierowania danej osoby na wybrane szkolenie. Osoba, szukająca pracy, może być skierowana na taką formę kształcenia przez powiatowy urząd pracy lub w ramach różnych projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe.

3) Zatrudnienie w zakładzie aktywności zawodowej odnosi się do dorosłych, którzy pracują w placówkach, w których co najmniej 70% zatrudnionych to osoby z niepełnosprawnościami.

W Zakładach Aktywności Zawodowej (ZAZ) mogą być zatrudniane osoby z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, w tym te, u których zdiagnozowano autyzm, niepełnosprawność intelektualną czy choroby psychiczne. Dotyczy to również osób, wobec których rada programowa warsztatów terapii zajęciowej wyraziła opinię wspierającą ich zatrudnienie oraz kontynuację rehabilitacji zawodowej w środowisku pracy chronionej. Należy jednak pamiętać, że udział osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w ogólnej liczbie zatrudnionych nie może przekroczyć 35 procent.

4) Uczestnictwo w terapii zajęciowej skierowane jest do osób niepełnosprawnych, które nie mogą podjąć pracy zawodowej. Celem takich terapii jest rehabilitacja społeczna i zawodowa oraz nabycie lub przywrócenie umiejętności niezbędnych do zatrudnienia. Osoba chcąca brać udział w Warsztatach Terapii Zajęciowej musi posiadać odpowiedni wpis w orzeczeniu.

Warsztaty terapii zajęciowej to wyspecjalizowana placówka, która organizacyjnie i finansowo wspiera osoby z niepełnosprawnością, które nie są w stanie podjąć pracy. Oferują one możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej, umożliwiając uczestnikom nabywanie lub przywracanie umiejętności niezbędnych do zdobycia zatrudnienia.

Uczestnikami warsztatów mogą być osoby, które posiadają prawnie potwierdzony status niepełnosprawności oraz są niezdolne do pracy. Aktualnie, osoby przyjmowane do WTZ muszą mieć w swoim orzeczeniu zapis wskazujący na konieczność uczestnictwa w terapii zajęciowej.

Warto szczególnie zadbać o to, by w orzeczeniu znalazł się odpowiedni zapis, zwłaszcza w przypadku osób z dysfunkcją intelektualną czy niepełnosprawnościami sprzężonymi. Taki krok ułatwi kwalifikację tych osób do udziału w warsztatach w przyszłości.

5) Osoby z niepełnosprawnościami mogą potrzebować zaopatrzenia w ortopedyczne środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, które ułatwiają codzienne funkcjonowanie. Zazwyczaj w takich przypadkach w dokumentacji znajduje się adnotacja „wymaga wg wskazań lekarskich”.

 Zgodnie z obowiązującymi przepisami przysługuje im prawo do otrzymania wyrobów medycznych, takich jak aparaty ortopedyczne, wózki inwalidzkie, laski, kule, balkoniki, obuwie ortopedyczne, zestawy infuzyjne do pomp insulinowych, pieluchomajtki, cewniki czy sprzęt stomijny. Pełna lista refundowanych wyrobów medycznych: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20170001061 Osoby, które w orzeczeniu mają adnotację „wymaga”, mogą ubiegać się o dodatkową pomoc z powiatowych centrów pomocy rodzinie, a szczegóły tego procesu przedstawimy w kolejnej części naszego cyklu.

Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności lub przyznany stopień niepełnosprawności mają możliwość ubiegania się o dodatkowe wsparcie finansowe w powiatowym centrum pomocy rodzinie.

6) Korzystanie z społecznego wsparcia w codziennej egzystencji obejmuje dostęp do usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych, które są świadczone przez różne instytucje pomocy społecznej oraz organizacje pozarządowe. Ten punkt nie przekłada się na konkretne dodatkowe świadczenia, ale potwierdza, że takie wsparcie jest potrzebne. 

W orzeczeniach często można spotkać sformułowania takie jak „dotyczy” czy „wymaga, zgodnie z obowiązującymi przepisami”. W przypadku orzeczeń o stopniu umiarkowanym zazwyczaj pojawia się zapis „częściowo wymaga”.

Choć takie wskazania nie są bezpośrednio wymagane przy ubieganiu się o wsparcie w różnych instytucjach, jak na przykład w ośrodku pomocy społecznej, który oferuje usługi opiekuńcze, to jednak ich obecność podkreśla potrzebę wsparcia ze strony innych osób oraz instytucji w codziennym życiu.

7) Osoby, które mają znacznie ograniczoną zdolność do samodzielnego życia, często wymagają stałej lub długotrwałej opieki czy pomocy innych. Taka potrzeba określana jest jako „wymaga”, „częściowo wymaga” lub „nie wymaga”.

Zapis ten potwierdza konieczność pomocy innych osób w codziennym funkcjonowaniu osoby z niepełnosprawnością.

8) Dotyczy dzieci poniżej 16 roku życia, które potrzebują stałego wsparcia opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji. Aby opiekun mógł ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne, w orzeczeniu muszą być przyznane zarówno punkty 7, jak i 8. 

Rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnością, które wymagają całodobowej opieki, powinni szczególnie zwrócić uwagę na to, czy w orzeczeniu ich dziecka zaznaczone są oba istotne punkty.

9) Aby osoba niepełnosprawna mogła uzyskać kartę parkingową, musi spełniać przesłanki określone w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. 

Starać się o wydanie karty parkingowej może:

1. Osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności i znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się
2. Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się i kodami w orzeczeniu 04-O (choroby narządu wzroku) lub/i 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub/i 10-N (choroba neurologiczna) lub/i 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia – uprawnienie to przysługuje im od 1.04.2020)
3. Osoba do 16. roku życia ze znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się

10) Ten zapis dotyczy głównie osób z określonymi dysfunkcjami, takich jak osoby poruszające się na wózku inwalidzkim, leżące, czy mające znaczne ograniczenia w przyjmowaniu pokarmów i czynnościach fizjologicznych. Zapisy tego punktu często są opacznie rozumiane, szczególnie przez posiadaczy starszych orzeczeń, gdzie nie było informacji, że zapisy odnoszą się do ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Osoba ubiegająca się o dodatek mieszkaniowy musi spełniać rozmaite kryteria. Osoba z niepełnosprawnością, posiadająca ww. wskazanie, ma zwiększoną normatywną powierzchnię lokalu o 15 m2.

O kryteriach uprawniających do otrzymania dodatku mieszkaniowego można przeczytać tu:

https://sprawyspoleczne.krakow.pl/swiadczenia_spoleczne/6942

Opublikowano: 14 marzec 2025

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności stanowi oficjalne potwierdzenie, że posiadasz niepełnosprawność w określonym zakresie. Dokument ten umożliwia ubieganie się o różne świadczenia, a także ulgi i uprawnienia, które przysługują Ci na podstawie odrębnych przepisów.
Lista chorób kwalifikujących do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności nie jest zamknięta. Niemniej jednak, istnieją pewne schorzenia, które mogą stanowić podstawę do wydania takiego orzeczenia.

Należą do nich:

· zaburzenia mowy i głosu, które utrudniają komunikację,
· upośledzenia umysłowe,
· choroby psychiczne (ciężkie zaburzenia psychotyczne, nasilone zaburzenia lękowe, autyzm)
· zaawansowane choroby słuchu,
· schorzenia układu krążenia oraz oddechowego,
· niektóre choroby narządu wzroku, układu pokarmowego i moczowo-płciowego,
· problemy z narządem ruchu,
· epilepsja,
· wybrane choroby oraz zaburzenia neurologiczne.
Warto pamiętać, że każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.

Jeśli planujesz ubiegać się o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, poniżej znajdziesz zestaw kroków, które należy wykonać:

1. Przygotuj wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz odpowiedni formularz zaświadczenia lekarskiego, które jest niezbędne dla Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności.
2. Umów się na wizytę u swojego lekarza prowadzącego i poproś go o wypełnienie zaświadczenia dotyczącego Twojego stanu zdrowia, przeznaczonego dla tego samego Zespołu.
3. Wypełnij wniosek starannie, używając drukowanej czcionki, aby zapewnić jego czytelność.
4. Zgromadź dokumentację medyczną, która będzie potwierdzać Twój stan zdrowia.
5. Złóż wypełniony wniosek, zaświadczenie lekarskie oraz inne dokumenty w Miejskim Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie.
6. Oczekuj na pismo z informacjami dotyczącymi kolejnych kroków w Twojej sprawie, które otrzymasz od Miejskiego Zespołu.
7. Staw się na wyznaczone badanie lekarskie oraz posiedzenie składu orzekającego, zgodnie z datą podaną w zawiadomieniu. Udział w posiedzeniu jest obowiązkowy, chyba że istnieją wskazania medyczne, które uniemożliwiają Ci podróż - takie informacje powinny być zawarte w zaświadczeniu lekarskim. Skład orzekający przeprowadzi badanie, oceni Twoje ograniczenia oraz ustali stopień niepełnosprawności.
8. Po wszystkim, cierpliwie czekaj na doręczenie orzeczenia.

Gdzie złożyć wniosek?
Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie
30-703 Krakow
ul. Dekerta
12 616 52 12

Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie
ul. Balicka 95, 30-149 Kraków
(12) 380 76 40
(12) 380 76 42
(12) 380 76 44

(Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności dla powiatu ziemskiego krakowskiego swoim obszarem obejmuje 17 gmin wokół Krakowa tj.:
Krzeszowice, Skała, Skawina, Słomniki, Świątniki Górne, Czernichów, Igołomia-Wawrzeńczyce, Iwanowice, Jerzmanowice-Przeginia, Kocmyrzów-Luborzyca, Liszki, Michałowice, Mogilany, Sułoszowa, Wielka Wieś, Zabierzów, Zielonki.)

Powiatowe Zespoły ds. Orzekania o Niepełnosprawności - Województwo Małopolskie

· 32-700 Bochnia Windakiewicza 9  tel.14 611 97 40
· 32-800 Brzesko Kardynała Stefana Wyszyńskiego 6 tel.14 663 05 48
· 32-500 Chrzanów Topolowa 16 tel.32 624 11 30
· 33-200 Dąbrowa Tarnowska Szpitalna 1 tel.14 694 09 08
· 38-300 Gorlice Słoneczna 7 tel.18 352 42 60
· 34-600 Limanowa Marka 9 tel.18 337 58 26
· 32-200 Miechów Henryka Sienkiewicza 18 tel.41 383 40 84
· 32-400 Myślenice Kazimierza Wielkiego 5 tel.12 372-76-68
· 33-300 Nowy Sącz Grunwaldzka 59A tel.184443623
· 34-400 Nowy Targ Jana Kazimierza 20 tel.18 26 66 023 lub 18 266 42 07
· 32-300 Olkusz Marszałka Józefa Piłsudskiego 21 tel.32 647 88 20
· 32-600 Oświęcim Generała Józefa Bema 4 tel.33 842 42 27
· 32-100 Proszowice 3 Maja 72 tel.(12) 383-48-32, 383-48-50
· 34-200 Sucha Beskidzka Adama Mickiewicza 31 tel.33 873 20 63
· 33-100 Tarnów Urszulańska 19 tel.14 621 30 40
· 34-100 Wadowice Adama Mickiewicza 27 tel.33 873 21 11
· 32-020 Wieliczka Niepołomska 26g tel.12 278 6281

Opublikowano: 12 marzec 2025

Nagła utrata słuchu, znana także jako zawał ucha, objawia się w sposób charakterystyczny. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie pierwszych symptomów oraz podjęcie odpowiednich działań leczniczych, aby uniknąć trwałych uszkodzeń narządu słuchu. Jakie zatem są objawy zawału ucha?

Rocznie zawał ucha dotyka nawet 100 000 osób, a najbardziej narażeni są pacjenci w wieku od 50 do 60 lat, choć młodsze osoby również mogą na to cierpieć. Zawał ucha środkowego, analogicznie do zawału serca, jest wynikiem zaburzeń krążenia oraz niedotlenienia w najmniejszych naczyniach krwionośnych wewnątrz ucha. Często przyczyną są stany zapalne, prowadzące do obrzęków, lub wirusy, które mogą atakować nerwy, w tym te w naszym uchu, co zwiększa ryzyko uszkodzenia nerwu słuchowego. Osoby z wirusowym zapaleniem ucha po grypie są szczególnie narażone. Ciekawostką jest, że zawał ucha może się również pojawić jako reakcja organizmu na intensywny stres. W niektórych przypadkach choroba występuje, gdy dojdzie do połączenia dwóch czynników: nagłego hałasu oraz silnych emocji (np. u świadków wybuchu).

Zawał ucha może wystąpić również w kontekście zakrzepicy, gdy w uchu pojawia się zakrzep. Osoby z nadciśnieniem, chorobą wieńcową czy cukrzycą są bardziej narażone na to schorzenie.

Choć zawał ucha to stan wyraźnie zauważalny, wielu pacjentów bagatelizuje objawy, odwlekając wizytę u lekarza, co sprawia, że skuteczne leczenie staje się niemożliwe. Często chorzy uważają, że dolegliwości wynikają jedynie z zatykania kanałów słuchowych przez woskowinę.

Objawy towarzyszące zawałowi ucha mogą się różnić u poszczególnych osób, a występują one zwykle w najmniej oczekiwanym momencie. Chwilę przed wystąpieniem objawów pacjent zazwyczaj słyszy prawidłowo, a następnie odczuwa uczucie zatkania, jakby w uchu znajdowała się wata. Dźwięki wydają się obce i nieznane. 

7 objawów zawału ucha to:

1. nagłe pogorszenie lub całkowita utrata słuchu w jednym uchu;
2. piski oraz szumy uszne;
3. uczucie pełności lub obecności wydzieliny w uchu;
4. zaburzenia równowagi i zawroty głowy;
5. wymioty;
6. drętwienie żuchwy;
7. wrażenie podwójnego odbioru dźwięków, charakterystyczne echo.

Objawy zawału ucha mogą mieć różne nasilenie; u niektórych osób prowadzą do całkowitej utraty słuchu w jednym uchu, podczas gdy u innych pogorszenie jest niemal niezauważalne. Po pojawieniu się objawów warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem laryngologiem. Szybka reakcja zwiększa szansę na odzyskanie słuchu. Jeśli leczenie zostanie wdrożone w ciągu kilku godzin, istnieje aż 90% prawdopodobieństwo przywrócenia słuchu, natomiast opóźnienie w podjęciu działań skutkuje mniejszą efektywnością terapii.

Opublikowano: 05 marzec 2025

Witamina D jest rozpuszczalną w tłuszczach witaminą niezbędną dla zdrowia. Wzmacnia kości, może poprawić zdrowie psychiczne i pomóc w zasypianiu.

Niedostatek witaminy D to częsty problem, dotyczący wszelkich grup wiekowych. W Polsce stwierdzono niedobór witaminy D u 90% osób dorosłych oraz niemal 100% młodzieży.

Objawy niskiego poziomu witaminy D:

Większość osób z niedoborem witaminy D jest bezobjawowa. Jednak jeśli jesteś wyczerpany, bolą Cię kości, masz osłabienie mięśni lub wahania nastroju, jest to wskazówka, że ​​coś może być nie tak z Twoim ciałem.

Objawy niedoboru witaminy D mogą obejmować:

• Zmęczenie
• Niedobór snu
• Ból kości lub obolałość
• Depresję lub uczucie smutku
• Wypadanie włosów
• Osłabienie mięśni
• Utratę apetytu
• Łatwiejsze zapadanie na choroby
• Blada skóra

Jeśli te objawy brzmią znajomo, czas udać się do lekarza. Mogą wykonać badanie krwi, aby sprawdzić poziom witaminy D i sprawdzić, czy mieści się on w normie.

5 produktów spożywczych naturalnie bogatych w witaminę D:

1. Tłuste ryby, takie jak łosoś, pstrąg, tuńczyk i makrela
2. Ryby w puszkach, takie jak śledź i sardynki
3. Żółtka jaj
4. Wątroba wołowa
5. Wątróbka rybna

5 produktów spożywczych wzbogaconych witaminą D:

1. Płatki śniadaniowe
2. Mleko
3. Mleko migdałowe
4. Mleko sojowe
5. Sok pomarańczowy

Ponieważ nie ma zbyt wielu naturalnie występujących produktów spożywczych z witaminą D, wiele produktów jest wzbogaconych o witaminę D. Zawsze sprawdzaj etykietę wartości odżywczych, aby upewnić się, że dodano witaminę D.

Pozyskiwanie witaminy D ze światła słonecznego

Kiedy skóra jest wystawiona na działanie promieni ultrafioletowych ze słońca, organizm wytwarza witaminę D.

Znajdź codziennie czas na wyjście na słońce. Jeśli nie masz zajęć, pracy lub zobowiązań, które wymagają wyjścia na zewnątrz w ciągu dnia, poświęć kilka minut na szybki spacer, nawet jeśli jest to tylko wokół akademika lub bloku. Pamiętaj o stosowaniu kremu z filtrem przeciwsłonecznym, nawet w pochmurne, ponure dni.

Jeśli nie masz regularnego dostępu do światła słonecznego, być może musisz zwiększyć spożycie witaminy D lub przyjmować suplement.

Witamina D występuje w dwóch głównych formach: D2 i D3. Oba typy mogą być wchłaniane przez organizm. Mimo to badania wykazały, że witamina D3 podnosi poziom witaminy skuteczniej niż witamina D2. Z tego powodu lekarzy zalecaja przyjmowanie suplementów dostępnych bez recepty, które zawierają witaminę D3 lub przyjmowanie suplementu oleju z wątroby dorsza. 

Zalecane dzienne spożycie witaminy D dla młodych dorosłych wynosi 600 jednostek międzynarodowych. Lekarz może przepisać dawkę witaminy D na receptę, jeśli jej poziom jest bardzo niski.

Czy suplementy witaminy D są bezpieczne?

Tak. Suplement witaminy D nie powoduje wiele skutków ubocznych w zalecanych dawkach. To, czego nie przyjmujesz, jest zazwyczaj wydalane z moczem, więc trudno przedawkować witaminę D, chyba że przyjmujesz duże dawki.

Ekstremalnie wysoki poziom witaminy D jest szkodliwy i może powodować nudności, wymioty, dezorientację, nadmierne pragnienie i kamienie nerkowe. Suplementy witaminy D mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, więc skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem ich przyjmowania.

Kto jest bardziej narażony na niedobór witaminy D?

Osoby o ciemniejszej karnacji są znacznie lepiej chronione przed promieniami UV, ale muszą również spędzać więcej czasu na słońcu niż osoby o jaśniejszej karnacji, aby wytworzyć taką samą ilość witaminy D. Osoby czarnoskóre niebędące Latynosami mają zazwyczaj wyższy wskaźnik niedoboru witaminy D. Im ciemniejsza skóra, tym mniej witaminy D wytwarzasz pod wpływem światła słonecznego. Osoby otyłe, cierpiące na osteoporozę, a także osoby z zaburzeniami wchłaniania, takimi jak celiakia czy zapalna choroba jelit, również są narażone na niedobór witaminy D.

Opublikowano: 10 marzec 2025

SOW - System Obsługi Wsparcia - to prosty sposób na złożenie wniosku, stworzony z myślą o uproszczeniu procedur związanych z ubieganiem się o wsparcie i realizacją programu, co powinno także przyśpieszyć proces rozpatrywania wniosków i otrzymywania pomocy.

Aby złożyć wniosek za pośrednictwem SOW, należy:

1. Wejdź na stronę https://sow.pfron.org.pl/wnioskodawca/rejestracja i załóż konto;
2. Po założeniu konta na twój email zostanie wysłane tymczasowe hasło - skorzystaj z niego dla zalogowania w systemie;
3. Gotowe! Teraz możesz zaczynać pracę.

Aby zapewnić Wnioskodawcom łatwe i bezproblemowe korzystanie z systemu SOW, PFRON przygotował 25 krótkich wideo-instrukcji, które można obejrzeć na YouTube:

Ponadto, aby znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące korzystania z SOW, możesz skorzystać z:

• Infolinii 22 581 84 10 wew. 3
• portalu edukacyjno-informacyjny www.portal-sow.pfron.org.pl 
• oraz szkoleń e-learningowe www.edukacja.pfron.org.pl.
• pomocy pracowników PFRON w punktach informacyjnych, zlokalizowanych we wszystkich wojewódzkich oddziałach Funduszu.

Wazne! Przesyłane elektroniczne wnioski należy podpisać. Można to zrobić za pomocą podpisu elektronicznego lub Profilu Zaufanego (instrukcja do zakładania profilu zaufanego - https://www.gov.pl/web/profilzaufany )

Wymagane do wniosku dokumenty warto zeskanować, żeby mieć możliwość ich dołączyć.