Podczas starzenia się organizmu, gęstość mineralna kości maleje, stają się one zatem lżejsze, a co za tym idzie, łatwiej o ich złamania i trudniej o szybką regenerację. Kości z wiekiem tracą również swoją elastyczność i stają się bardziej kruche.
Układ kostny jest naturalnym stelażem dla naszego ciała. Podtrzymuje je, umożliwia ruch i zachowanie postawy wyprostowanej. Szczyt rozwoju szkieletu przypada na 20-25 rok życia. Wówczas jest on najbardziej rozwinięty, a co za tym idzie najmasywniejszy i najcięższy. Sam szkielet może wtedy ważyć od 15 do nawet 25 kilogramów – w zależności od wielkości człowieka. Jak każda część ludzkiego ciała, ulega on jednak stopniowemu zużywaniu.
Czym jest osteoporoza?
Osteoporoza jest chorobą kośćca polegającą naobniżeniu jego gęstości mineralnej do niebezpiecznego poziomu, który grozi częstszymi złamaniami. Wiąże się to z postępującym w czasie odwapnieniem kości. Wapń jako składnik budulcowy szkieletu jest z czasem coraz słabiej przyswajalny przez ludzki organizm. Dzieje się tak w wyniku dużo mniejszej aktywności enzymu odpowiedzialnego za rozkład witaminy D w jelicie człowieka. Witamina ta ułatwia naturalne przyswajanie wapnia. Z chwilą słabszego jej metabolizmu stężenie tego pierwiastka we krwi również zostaje obniżone, co nie pozostaje bez wpływu na kości. Osteporoza jest chorobą przewlekłą i bardzo zjadliwą. Pozornie nie daje żadnych symptomów swojej obecności. Dopiero, gdy dojdzie do złamania podczas rutynowej czynności dnia codziennego, osoba chora dowiaduje się u lekarza, że przyczyną jest postępująca od lat osteoporoza. Senior borykający się z tą przypadłością wie jak niemiła bywa ona w skutkach, jak wiele wysiłku należy włożyć w jej długotrwałe leczenie i przeciwdziałanie nawrotom.
Czym objawia się osteoporoza?
Choroba dotyka zdecydowanie częściej kobiety, niż mężczyzn. Grupa największego ryzyka to osoby po 45 roku życia. Zaliczyć tu można kobiety w trakcie menopauzy (lub tuż po menopauzie) oraz mężczyzn, u których andropauza wystąpiła przed 45 rokiem życia. Szczególnie narażone są osoby szczupłe, które mają drobną budowę ciała i osoby, u których w rodzinie osteoporoza już się pojawiała. W przypadku, gdy mamy z nią do czynienia, pierwsze złamania występują w okresie od 45 do 60 roku życia i dotyczą głównie kości nadgarstka i kości promieniowej. Seniorzy po 60 roku życia w przypadku braku leczenia i/lub, co gorsza, świadomości istnienia osteoporozy, mogą mieć do czynienia ze złamaniami kości ramienia, barku, a także odcinków lędźwiowych i piersiowych kręgosłupa. Po 70 roku życia choroba może dać o sobie znać w postaci złamań szyjek kości udowych.
Warto poddać się odpowiednio szybciej profilaktycznemu badaniu densytometrycznemu, które pomoże ustalić czy z naszym układem kostnym jest wszystko w porządku. Badanie takie jest niezwykle precyzyjne. Nie musimy się też niczego obawiać, ponieważ jest bezbolesne i nie trwa długo. Polega na przeskanowaniu odcinka kręgosłupa lub przedramienia promieniami RTG. Warto więc zapisać się na nie zawczasu i wykonywać regularnie raz w roku już po 45 roku życia. Wynik badania gęstości będziemy mogli obejrzeć na wygenerowanym elektronicznie wykresie, na którym naniesiono trzy przedziały oznaczone kolorami oraz wskaźnik, w którym z nich plasują się nasze kości. Kolor zielony to odpowiednia i zdrowa gęstość kośćca, kolor żółty to już stan patologiczny i obniżona gęstość zwana osteopenią, natomiast kolor czerwony oznacza, że mamy do czynienia z osteoporozą. Norma T-score to powyżej -1, osteopenia – gdy T-score znajdzie się w przedziale: -1 do -2,5, a osteoporoza to T-score na poziomie poniżej -2,5.
Co sprzyja powstaniu osteoporozy?
Rozwojowi choroby sprzyja mała dawka ruchu, siedzący tryb życia, nieodpowiednia dieta uboga w wapń i witaminę D3, picie kawy i herbaty oraz palenie papierosów. Kawa przez zawartość kofeiny i czarna herbata zawierająca duże dawki fluoru, wypłukują z organizmu wapń, który i tak jest coraz słabiej przyswajany z racji wieku. Podobnie działa dym papierosowy, który zawiera kadm, substancję szkodliwie działającą na strukturę wapniową kości. Znaczne niedobory wapnia spotęgowane w wyniku nieodpowiedniego trybu życia i dostarczania wymienionych używek, mogą skutkować początkowo osteopenią, później zaś osteoporozą.
Osteopenia jest stanem obniżenia gęstości mineralnej kości do niższego, już anormalnego i narażonego na złamania. W przeciwieństwie do osteoporozy, zachowana jest nadal zdolność do właściwej mineralizacji i odkładania w kościach fosforanu wapnia. Organizm potrafi więc jeszcze, przy odpowiednio zachowanej diecie i właściwym trybie życia, samodzielnie odbudowywać struktury kośćca. Często jednak osteopenia prowadzi już jednak nieuchronnie do osteoporozy. W przypadku tej drugiej, konieczne staje się niestety leczenie farmakologiczne. Głównie lekami, które zawierają witaminę D3, a także które pobudzają aktywność enzymu-metabolitu.
Jak przeciwdziałać – Jakie leki?
Cena terapii leczniczej w przypadku osteoporozy zwykle jest wprost proporcjonalna do jej skuteczności. Istnieją metody, dzięki którym można całkowicie wyeliminować przykre skutki osteoporozy, ale ich powszechność nadal jest niewielka, zwłaszcza w Polsce. Są to głównie zastrzyki i leki doustne nowej generacji, które przyjmuje się rzadziej, ale są skuteczniejsze, niż doraźne kuracje, jakie możemy sobie samodzielnie zafundować. Oczywiście zmiana trybu życia i odpowiednia dieta bogata w wapń, będą miały znaczenie i przyniosą trwalsze efekty, gdy już leczymy się farmakologicznie. W leczeniu postępującej osteoporozy ważną grupę leków stanowią bisfosfoniany, których głównym środkiem aktywnym jest kwas ibandronowy. Środek ten może pomóc odwrócić utratę tkanki kostnej i zwiększyć jej masę. Skutecznie redukuje ilość złamań u osób z postępującą osteoporozą. Preparat ma postać tabletek, które zażywamy po jednej raz w miesiącu przez kwartał lub pół roku. Oczywiście lek przepisywany jest na receptę po konsultacji z lekarzem i wcześniejszych badaniach, które wykazały istnienie osteoporozy lub osteopenii.
Z lekiem, który przeciwdziała chorobie i posiada składnik aktywny o działaniu przeciwdziałającym, powinniśmy połączyć przyjmowanie witaminy D3 w ilości znacznie przekraczającej normę dobową dla osoby zdrowej. Może to być np. trzykrotna dzienna dawka po 1000 mg, jednak takie zalecenie osoba cierpiąca na osteoporozę powinna również otrzymać od lekarza lub farmaceuty, gdyż jest to kwestia bardzo indywidualna. Trzecim kierunkiem, który powinien zostać obrany wraz z dwoma wymienionymi wyżej, powinien być właściwy dobór diety i zdrowy tryb życia, który nie pozwoli na postępowanie choroby i nie dopuści do jej nawrotów. Gdy już przyjmujemy witaminę D3, powinniśmy zjadać dużo produktów bogatych w wapń. Istnieje duża szansa, że będzie on lepiej przyswajany przez wspomaganie preparatami.
Jak przeciwdziałać – Jaka dieta?
Najważniejszymi źródłami wapnia i witaminy D3 w dobieranej diecie dla osób z osteoporozą są: mleko i przetwory mleczne, takie jak: sery, jogurty, kefiry, twarogi, a także: ryby, jaja, warzywa strączkowe: fasola, groch, bób, warzywa zielone: kapusta, brokuły, a ponadto: orzechy i ziarna, produkty zbożowe, nasiona: sezamu, maku, słonecznika, oliwa, olej lniany i rzepakowy, kasza gryczana i jaglana. Pamiętajmy by wspomóc się preparatami witaminowymi bogatymi w wapń, magnez i witaminę D3. Jest to ważne niezależnie od rodzaju terapii farmakologicznej, która towarzyszy nam przy leczeniu osteoporozy. Dobieranie produktów spożywczych będzie istotne dla prawidłowego utrzymania stanu naszych kości już do końca życia. Pamiętajmy więc, by z nich nie rezygnować. Powinniśmy również ograniczyć do minimum lub wyeliminować całkowicie, jeśli to możliwe, picie kawy i czarnej herbaty oraz bezwzględnie rzucić palenie papierosów.
Ćwiczmy dużo, uprawiajmy sport dostosowany do naszych możliwości, najlepiej na świeżym powietrzu i nie unikajmy spacerowania. Oczywiście wszystko w miarę możliwości i wydolności kondycyjnej, która również pogarsza się z racji wieku. Latem, dobrze gdy senior będzie pamiętał o wyeksponowaniu możliwie jak największej powierzchni ciała na działanie promieni słonecznych, które sprzyjają wnikaniu w skórę witaminy D3.
Opalanie będzie zatem dobrym pomysłem, ale jak we wszystkim, tak i tutaj potrzebny jest umiar i zachowanie odpowiednich proporcji, by sobie pomóc, ale nie zaszkodzić. Wpływ na leczenie zależy od optymalizacji bardzo wielu, czasem drobnych i niepozornych czynników, które mogą przyczynić się do odbudowy naszych kości. Możliwe, że będziemy borykać się z tą przykrą przypadłością już do końca życia. Jednak pamiętajmy drodzy seniorzy, że osteoporoza jest chorobą uleczalną i może być całkowicie wyeliminowana. Wszystko zależy od tego w jakim stadium zostanie wykryta, kiedy zastosuje się leczenie oraz jaki jest stan naszego organizmu. Pamiętajmy, że ważne jest wyrobienie zdrowych nawyków.
Udar – jak się uchronić?
Jednym z najbardziej niebezpiecznych dla zdrowia stanów jest udar mózgu. Poza zawałami serca i nowotworami to trzecia najczęstsza przyczyna umieralności wśród osób starszych. Warto upewnić się czy jesteśmy w grupie ryzyka wystąpienia udaru i na co powinniśmy zwrócić uwagę w życiu codziennym, aby zmniejszyć ewentualne prawdopodobieństwo jego wystąpienia.
W starszym wieku, gdy organizm człowieka zaczyna sprawować swoje funkcje nieco gorzej, jesteśmy narażeni na wiele niebezpieczeństw utraty zdrowia. Powinniśmy szczególnie przyjrzeć się stanowi wszystkich aspektów zdrowotnych, aby w miarę możliwości szybko zareagować na niepokojące oznaki, które nie zawsze są od razu widoczne i możliwe do wykrycia. Z tego względu najważniejsze powinny stać się dla nas regularne, okresowe badania i wizyty u lekarza. Pomoże to nie tylko kontrolować nasz stan zdrowia i trzymać przysłowiową rękę na pulsie,. Również uświadomi nas o pewnych szczególnych i czasem indywidualnych zagrożeniach, na jakie możemy być narażeni.
Czym jest udar mózgu i jakie są jego rodzaje?
Udary mózgu dzielimy na dwa rodzaje. Pierwszym i najczęściej występującym rodzajem udaru jest udar niedokrwienny. Powstaje on w wyniku zatoru naczynia krwionośnego, które dostarcza krew do mózgu. Skutkuje to niedotlenieniem komórek i ich obumieraniem. Nawet krótkie niedotlenienie fragmentów mózgu może spowodować nieodwracalne zmiany i trwale odebrać człowiekowi zdolność do normalnego funkcjonowania. Udar niedokrwienny to 80% wszystkich występujących udarów. Naczynia krwionośne w wyniku udaru niedokrwiennego blokowane są w wyniku zakrzepu lub zatoru. Oderwany z innego miejsca skrzep może zaczopować drobne i delikatne tętnice w mózgu.
Zakrzepy takie powstają najczęściej w wyniku nieodpowiedniego trybu życia, diety i tym samym wysokiego poziomu cholesterolu, choroby miażdżycowej naczyń krwionośnych i serca, a także w wyniku nieodpowiedniej pracy zastawek serca, spowodowanej innymi przyczynami lub migotania przedsionków, które wzmagają tworzenie się skrzepliny. Do udaru niedokrwiennego może dojść nie tylko z powodu zatoru naczyń, ale również w wyniku zwężenia tętnic, np. szyjnych, co można stwierdzić dokładnie po przeprowadzeniu badania dopplerowskiego (USG Dopplera). W takim przypadku, gdy dojdzie do długotrwałego niedotlenienia części mózgu, mówimy nie o zakrzepie, ale o zatorze.
Rodzaje udaru
Udar niedokrwienny może częściowo upośledzić niektóre z funkcji naszego aparatu mowy, wzroku, słuchu i zaburzyć odczuwanie bodźców. Zwykle nie kończy się śmiercią, ale po jego nastąpieniu bardzo prawdopodobne będzie ponowne wystąpienie w krótszym lub dłuższym okresie czasowym, co już zagrażać będzie życiu.
Innym rodzajem udaru, który występuje rzadziej, ale na ogół jest jeszcze groźniejszy dla zdrowia i życia, jest udar krwotoczny, pospolicie zwany wylewem krwi do mózgu. Udar krwotoczny ma miejsce w wyniku przerwania ciągłości naczynia krwionośnego. Jest to spowodowane jest wysokim ciśnieniem tętniczym krwi, najczęściej utrzymującym się u seniora długimi latami. Udary krwotoczne dzielimy na śródmózgowe i podpajęczynówkowe. Na podwyższone ciśnienie krwi również wpływa nieodpowiedni tryb życia oraz źle skomponowana dieta. Badanie tomograficzne pozwala na zdiagnozowanie rodzaju udaru jaki miał miejsce i określenia obszaru mózgu, który został dotknięty, a co za tym idzie – wskazania, jakie funkcje mózgu mogły zostać upośledzone. Udar krwotoczny może skończyć się częściowym lub całkowitym paraliżem ciała. Niestety, ale często w wyniku udaru krwotocznego dochodzi do zgonu. Dlatego tak ważne jest niedopuszczenie do wystąpienia udaru i możliwe wyłączenie się z grupy największego ryzyka poprzez zastosowanie odpowiednich kroków w naszym życiu codziennym.
Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z udarem tuż po wystąpieniu?
W przypadku, gdy już doszło do udaru, ważne jest, by w porę zorientować się w sytuacji, jeszcze przed przyjazdem pomocy medycznej. Osoba dotknięta udarem mózgu najczęściej odczuwa piorunująco silny ból głowy o charakterze kłującym, drętwienie kończyn lub połowy ciała. Takie drętwienie może być też ograniczone do części twarzy lub samej ręki. W przypadku wystąpienia udaru, towarzyszą mu także zaburzenia mowy, widzenia i świadomości. Aby wstępnie zdiagnozować czy mamy do czynienia z udarem, należy przeprowadzić krótki test u osoby, która nagle wykazała wymienione objawy.
Po pierwsze sprawdzić, czy osoba taka potrafi podnieść jednocześnie obie ręce ponad głowę; czy jest w stanie się uśmiechnąć i mimika jej twarzy po jednej i drugiej stronie jest równomierna, nie doszło do paraliżu mięśni twarzy, a uśmiech jest równomierny bez zapadania się jednej strony ust. Ponadto prosimy o wypowiedzenie zdania, najlepiej wielokrotnie złożonego, by zweryfikować czy osoba z podejrzeniem udaru jest w stanie bez problemu i zacinania się powtórzyć po nas.
W przypadku, gdy którykolwiek z punktów nie może zostać prawidłowo wykonany, istnieje duże ryzyko, że wystąpił udar. Należy wówczas bezzwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. W sytuacji, gdy zdarzy się udar krwotoczny, dochodzi do obrzęku mózgu, który może powodować nawet trudności w oddychaniu i nieprawidłowości w krążeniu krwi. Rzadko, ale również zdarza się utrata świadomości. Wtedy konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna i reanimacja. Tomografia komputerowa powinna zostać wykonana zaraz po trafieniu do szpitala i w czasie 30 minut po wystąpieniu ostrych objawów. Zyskujemy wówczas największą szansę na możliwie jak najskuteczniejszą pomoc choremu.
Kiedy senior znajduje się w największej grupie ryzyka wystąpienia udaru mózgu?
Udar mózgu może wystąpić u każdego. Jednak najbardziej zagrożone są osoby starsze, które: cierpią na zaburzenia rytmu serca, mają nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom „złego”cholesterolu oraz trójglicerydów we krwi, zwiększoną krzepliwość krwi, chorują na cukrzycę lub migrenę. Ponadto: u krewnych w ich rodzinie już występowały udary mózgu, oni sami palą papierosy i nadużywają alkoholu, mają zapalenie naczyń krwionośnych lub zakrzepicę, są otyłe lub z dużą nadwagą, prowadzą siedzący tryb życia. Większość udarów mózgu jest jednak wynikiem zaniedbania wysokiego ciśnienia tętniczego, zwłaszcza takiego, w przypadku którego odnotowywane są nagłe i gwałtowne skoki. Dlatego tak ważne są częste pomiary i przy tendencji do wysokiego ciśnienia, kontrolowanie jego skoków oraz zastosowanie się do wskazówek lekarza, które w szczególności będą obejmowały właściwy tryb życia i dietę.
Udar – jak się uchronić?
W przypadku tendencji do podwyższonego ciśnienia dobrze jest wyeliminować spożywanie napojów takich jak: kawa naturalna, mocna herbata, alkohol, drinki energetyzujące. Nie palmy papierosów, które są również bardzo szkodliwe dla naszego układu krwionośnego. Powodują choroby serca i zaburzenia w funkcjonowaniu krwioobiegu. Ograniczmy spożywanie soli, która przede wszystkim niekorzystanie podwyższa ciśnienie. Pół łyżeczki soli dziennie stanowi absolutną granicę dla osób z nadciśnieniem. Przy czym należy pamiętać, że sól zawarta jest prawie w każdym spożywanym produkcie gotowym i pakowanym, nawet tam, gdzie niekoniecznie się jej spodziewamy, bo np. w słodyczach.
Wymienioną dawkę dostarczamy więc naszemu organizmowi często mimo woli i świadomości. Dlatego w przypadku osób z nadciśnieniem, dobrze byłoby w ogóle nie sięgać po sól przygotowując posiłki domowe. Początkowo jedzenie może nam się wydawać pozbawione wyrazistości smaku, ale z czasem z pewnością przywykniemy do naturalnego smaku, a nasz organizm dzięki takiemu zabiegowi na pewno odetchnie z ulgą. Poza tym sól możemy z powodzeniem zastąpić innymi, zdrowymi ziołami i przyprawami, a przynajmniej, jeśli już nie możemy się bez niej obyć, sięgnąć po tę potasową, która ma dużo mniejszą zawartość sodu w swoim składzie. Unikajmy szybkiego jedzenia typu fast food, potraw marynowanych i konserw.
Ryzyko udaru a dieta
Powinniśmy także zadbać o odpowiedni poziom cholesterolu, aby nie narażać się na chorobę miażdżycową naczyń krwionośnych wokół naszego serca. Jeżeli mamy podwyższony poziom złego cholesterolu, unikajmy potraw smażonych, tłustych, zwłaszcza tłuszczy zwierzęcych, a więc smalcu, a także ograniczmy spożycie mięsa. Nie sięgajmy po obfite i wysokokaloryczne desery. Warto w swojej diecie ograniczyć jaja i wysokotłuszczowe produkty mleczne, na rzecz większej ilości warzyw i owoców. To pomoże zachować zdrowie i na pewno nie obciąży układu krwionośnego.
Zadbajmy także o odpowiednie dawki ruchu, które normalizują krążenie, spalają nadmiary tkanki tłuszczowej i poprawiają ogólnie dobre samopoczucie oraz ćwiczą naszą kondycję. W starszym wieku jest to szczególnie ważne. Pamiętajmy by w przypadku wysokiego ciśnienia nie stosować zbytnio forsownych ćwiczeń fizycznych, które mogłyby dodatkowo podwyższyć ciśnienie. Najlepszy będzie równomierny, rozłożony w czasie wysiłek, który nas nie przeciąży. Seniorzy powinni również unikać wilgotnego powietrza, upałów oraz przebywania na dużych wysokościach, które niekorzystanie wpływają na osoby z podwyższonym ciśnieniem i ogólnie osoby starsze.
Dobrze także wystrzegać się stresu, nie denerwować się i zachować stoicki spokój w trudnych sytuacjach. Zwłaszcza w obliczu takich wydarzeń, na które nie mamy wpływu. Nie ulegajmy zdenerwowaniu i nie zamartwiajmy się, a przede wszystkim nie kreujmy naszej przyszłości w czarnych barwach. Optymistyczne spojrzenie na życie na pewno bardzo się przyda. Wiek starszy i sędziwy mają być okresami spokoju, odpoczynku i wytchnienia w naszym życiu.
Leki działające prewencyjnie, mogące zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru u osób z grupy ryzyka
W celu obniżenia ciśnienia możemy zwiększyć spożycie witaminy C, ponieważ kwas askorbinowy ma m.in. takie właściwości. Natomiast aby obniżyć krzepliwość naszej krwi, lekarze zalecają zażywanie popularnej aspiryny, czyli kwasu acetylosalicylowego ASA, który rozrzedza krew. Nie należy jednak nadużywać takiego rozwiązania. Może to doprowadzić do uszkodzenia błon śluzowych żołądka, a także przyczynić się do powstawania wrzodów. W przypadku patologicznych stanów zakrzepowych, kwas acetylosalicylowy podaje się osobom zagrożonym dojelitowo.
Inną metodą farmakologiczną mogącą uchronić przed udarem, gdy istnieje już średnie bądź duże ryzyko wystąpienia, może być warfaryna. Środek ten podawany doustnie również rozrzedza krew i działa antagonistycznie względem witaminy K, hamując proces aktywnego tworzenia krzepliwości przez organizm. Przyjmowaniewarfaryny zapobiegnie powstawaniu zakrzepów, rozpuści dotychczasową skrzeplinę, która mogłaby oderwać się i powędrować z krwią do naczyń krwionośnych w mózgu. Jeszcze innym środkiem stosowanym w prewencji udarów i przeciwko powikłaniom zatorowo-zakrzepowym jest eteksylan dabigatranu, bardzo silny inhibitor trombiny. Zapobiega przemianie fibrynogenu w fibrynę działając w osoczu krwi i wątrobie. Jest zdecydowanie najsilniejszym i najskuteczniejszym lekiem przeciwzakrzepowym, jednak jak każdy lek ma również przeciwwskazania do stosowania.
W zależności od stopnia zagrożenia udarem oraz indywidualnego stanu naszego zdrowia, lekarz dobierze odpowiednią metodę prewencyjną, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru. Pamiętajmy, że nigdy nie ma gwarancji uchronienia się przed udarem. Nie ma stuprocentowo skutecznej profilaktyki, która ustrzegłaby nas przed możliwością wystąpienia tego groźnego dla naszego zdrowia i życia stanu. Możemy jednak wykluczyć się z grupy największego i średniego ryzyka; a więc zmniejszyć prawdopodobieństwo, że udar kiedykolwiek wystąpi.
Problemy ze słuchem u seniora
Problemy ze słuchem pojawiają się w ogromnej liczby seniorów. Zjawisko to jest bardzo powszechne, na tyle silnie utrwaliło się w świadomości, że właściwie utarł się już stereotyp niedosłyszącej starszej osoby. Fakt ten pokazuje, jak wielu seniorów dotykają tego rodzaju problemy ze zdrowiem. Dlaczego jest to problem na tak wielką skalę? Czy pogorszenie słuchu z wiekiem jest nieuniknione? Jak należy reagować na objawy pogorszenia się słuchu?
Warto wiedzieć, co dzieje się ze zmysłem słuchu u starzejącego się człowieka, aby odpowiednio reagować na objawy i jak najszybciej podjąć właściwe działania. Ubytki w słuchu to nie tylko kłopot zdrowotny. Często taka dolegliwość odbija się na życiu społecznym seniora, dla którego wielką uciążliwością i sporym dyskomfortem jest problem z wyraźnym słyszeniem otoczenia. Prowadzenie rozmów, kiedy słyszy się niewyraźnie i ma się kłopoty ze zrozumieniem przekazu, jest na tyle kłopotliwe, że wielu niedosłyszących seniorów po prostu unika kontaktu z innymi. Nie ma też co ukrywać, że problemy ze słuchem często wywołują irytację najbliższego otoczenia. Jak poradzić sobie z problemami, jakie niesie za sobą pogorszenie słuchu?
Dlaczego słuch się pogarsza?
Za stopniowy zanik słuchu mogą odpowiadać przeróżne schorzenia, od ustalenia przyczyny jest lekarz – ale trzeba mu na to pozwolić. Proces pogarszania się słuchu związany z wiekiem zwykle nabiera tempa po 60-tym roku życia, apogeum osiąga natomiast przeważnie po 80-tce. Zwykle temu procesowi nie towarzyszy żadne dodatkowe zagrożenie dla zdrowia, poza oczywistym dyskomfortem związanym z coraz gorszym słyszeniem. Wiele starszych osób lekceważy objawy utraty słuchu lub je z rozmysłem ignoruje mimo, że obecnie dostępne aparaty słuchowe w znacznym stopniu ograniczają problem i umożliwiają normalne funkcjonowanie.
Trzeba pamiętać także, ze zdarzają się sytuacje, kiedy utrata słuchu (szczególnie nagła lub postępująca bardzo szybko) mogą oznaczać bardzo poważne choroby, które mogą nawet zagrażać życiu. Pogorszenia słuchu nie można lekceważyć w żadnym wypadku! Nie jest oczywiście żadną tajemnicą, że degeneracja słuchu postępująca wraz z wiekiem nie stanowi czegoś niezwykłego. Nie oznacza to jednak, że nie powinno się poświęcić uwagi tej kwestii. Warto zadbać o swoje zdrowie i komfort w życiu codziennym, nawet jeśli problemy pojawią się dopiero w podeszłym wieku.
Początki niedosłuchu
Chyba każdemu znany jest obrazek niedosłyszącego seniora, który krzyczy do słuchawki telefonicznej, ciągle prosi rozmówcę o powtórzenie wypowiedzi czy podkręca głośność w telewizorze tak bardzo, że wszyscy sąsiedzi doskonale wiedzą, jaki program i o której ten senior ogląda. Bardzo często spotyka się to z negatywnymi reakcjami otoczenia. Cierpliwość osób stale stykających się z takimi sytuacjami też ma swoje granice. Na tym tle powstaje problem w relacjach społecznych, chociaż przecież nikt nie ponosi winy za wystąpienie i postępowanie choroby. Niedosłyszący seniorzy powinni raczej budzić współczucie niż irytację, chociaż często jest to trudne. Niemniej mimo uciążliwości dla otoczenia, największe niedogodności dotykają osobę niedosłyszącą. Jest jej trudno samodzielnie normalnie funkcjonować w przestrzeni społecznej, często wstydzi się swojego problemu. Zdarza się, że starsza osoba ma obawy związane z proszeniem rozmówcy o powtórzenie zdania, nie chcąc wywołać u niego zniecierpliwienia, albo po prostu nie zamierza zdradzać swoich problemów osobom postronnym.
Bardzo często senior, który zauważa, że zaczyna tracić słuch, w początkowym etapie zamiast udać się do lekarza, to reaguje buntem i złością. Staje się drażliwy i nerwowy, niejednokrotnie zarzuca osobom ze swojego otoczenia, że nagle zaczęły bełkotać lub mówić cicho i niewyraźnie. Bywa także, że senior uporczywie ignoruje swoje niedosłyszenie, po prostu rozkręcając głośność telewizora na cały regulator i w najlepsze krzycząc do słuchawki telefonicznej. Zwracanie uwagi przez bliskich stanowi wtedy pretekst do wyładowania frustracji i gniewu. To prowadzi tylko do narastania konfliktów, a nie do rozwiązania problemu.
Życie z niedosłuchem
Niedosłuch z pewnością jest generatorem wielu kłopotów w codziennym życiu. Niemniej trzeba potraktować go jak każdą inną dolegliwość i udać się z tą sprawą do lekarza. Dlaczego właśnie niedosłuch wywołuje takie emocje? Utrata słuchu wiąże się z zaburzeniem interakcji z innymi osobami. Ten fakt właśnie stanowi o tym, że taki problem zdrowotny budzi wielką irytację zarówno gorzej słyszącego, jak i niestety często też niektórych osób w jego otoczeniu.
Bywa, że bliscy niedosłyszących seniorów obawiają się o ich kondycję umysłową, odnosząc wielokrotnie wrażenie, że senior nie rozumie, co się do niego mówi. Rzadziej natomiast przychodzi na myśl prosty fakt, że starsza osoba po prostu niedosłyszy, ale nie chce się do tego przyznać. Powody takiej niechęci mogą być różne. Senior może nie chcieć, by ktoś pomyślał, że nie jest już w pełni samodzielny, albo też nie chce obarczać rodziny swoimi problemami.
Przedziwnym zjawiskiem jest fakt, że dla wielu starszych osób problemy ze słuchem stanowią wstydliwą dolegliwość. Warto więc zwracać uwagę na sygnały, które mogą świadczyć o tym, że bliska osoba starsza niedosłyszy. Powinno się być wyczulonym na to, że np. senior nagle stracił ochotę do rozmów telefonicznych czy denerwuje się, gdy musi iść załatwić jakąś sprawę na poczcie czy w banku. Warto wziąć pod rozwagę, że może to mieć właśnie związek z pogorszeniem się słuchu. Są także seniorzy, którzy z rozmysłem ukrywają swoje problemy przed rodziną i przyjaciółmi. Rezygnują z włączania się w dyskusje podczas spotkań w większym gronie, przestaje oglądać ulubiony program telewizyjny i tak dalej. Wszystko to w obawie przed negatywną reakcją na niedosłyszenie.
Kiedy bliski zaczyna niedosłyszeć
Jeżeli zauważy się problemy ze słuchem u bliskiego sobie seniora, absolutnie nie powinno się okazywać zdenerwowania czy zniecierpliwienia; ważne jest wyrozumiałe podejście i zapewnienie o swoim wsparciu. W początkowym okresie błędem może być wysłanie z miejsca starszej osoby po aparat słuchowy. Może to spowodować reakcję wręcz przeciwną do zamierzonej – senior uprze się, że „nie jest jeszcze takie głuchy” i żadnego aparatu nie potrzebuje.
Ważne jest, aby starsza osoba wyzbyła się obaw i wstydu. Warto cierpliwie powtarzać niedosłyszane frazy, z uśmiechem i życzliwością – by senior nie czuł się winny dyskomfortowi w rozmowie. Jednocześnie warto cały czas zaznaczać, że warto podjąć leczenie, które nie tylko pozwoli na odzyskanie swobody w życiu codziennym ale też zahamuje postęp utraty słuchu. Kiedy już uda się przekonać seniora do wizyty u lekarza, możliwe będzie wykonanie badań i dobranie odpowiedniej metody rozwiązania problemu. Najwięcej osób korzysta z aparatów słuchowych, ale wciąż mało się mówi o implantach – których wszczepienie jest przecież w całości refundowane i przy znacznym ubytku słuchu stanowią zwykle najlepsze rozwiązanie.
Aparat słuchowy
Wielu seniorów reaguje wręcz alergicznie na samą myśl o aparacie słuchowym. Aparaty kojarzą im się często z pokaźnych rozmiarów urządzeniami, które są widoczne z daleka i mało przyjemne dla oka – takimi, jakie dawno temu nosili jeszcze ich rodzice. Obecnie postęp technologii tak bardzo poszedł do przodu, że dzisiejsze nowoczesne aparaty są ledwie widoczne, zupełnie nie rzucają się w oczy. Komfort ich użytkowania jest bardzo wysoki, a co najważniejsze – na prawdę działają. Oferta firm produkujących aparaty słuchowe jest bardzo bogata i zróżnicowana.
Aparat słuchowy może być także wykonany w ramach refundacji z NFZ. W tym celu należy uzyskać od laryngologa wniosek na aparat słuchowy. Uwaga! Refundacja nie jest całkowita. W dodatku dotyczy najtańszych wersji tego urządzenia i tylko na jedno ucho. Dofinansowanie można otrzymać w dodatku tylko raz na pięć lat. Nie jest to zbyt korzystne z punktu widzenia pacjenta. Dlatego jeśli tylko jest to możliwe większość osób decyduje się za wybór i zakup aparatu we własnym zakresie.
Implant słuchowy
Bardzo dobre efekty lecznicze przynosi wszczepienie implantu słuchowego. Metoda ta jest przeznaczona szczególnie dla tych osób, których niedosłuch jest już bardzo głęboki i aparat słuchowy nie spełnia już u nich swojej funkcji. Jeżeli pacjent bardzo słabo słyszący nigdy nie otrzymał informacji o możliwości wszczepienia implantu, to nic nie stoi na przeszkodzie aby sam się zapytał lekarza, czy takie rozwiązanie może być brane pod uwagę w jego przypadku. Trudno powiedzieć, z jakiego powodu implanty są jeszcze relatywnie rzadko stosowane w naszym kraju, na świecie to bardzo powszechna metoda. Ich skuteczność obrazuje to, że są przypadki, kiedy implant przywrócił słuch osobie właściwie niesłyszącej. Pierwszym krokiem na drodze do uzyskania implantu słuchu jest wizyta u laryngologa lub audiologa. Osoby ze znacznym niedosłuchem nie powinny zwlekać z udaniem się do specjalisty, ale zadbać o to, by odzyskać komfort życia.
Dieta seniora – 10 przydatnych wskazówek
Z wiekiem zwalnia metabolizm, a dzienne zapotrzebowanie kaloryczne organizmu osób starszych jest mniejsze niż u pracujących osób dorosłych. Mówiąc prościej – organizm potrzebuje mniej kalorii, jednak należy pamiętać, że zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne nie zmienia się. Wręcz przeciwnie – należy tak komponować posiłki, aby pokrywać niedobory związane ze starzeniem się organizmu i stymulować go do lepszego działania. Najlepsza dieta dla starszej osoby to taka, która uwzględnia potrzeby jej organizmu, stan zdrowia oraz choroby towarzyszące. Oto kilka prostych zasad, o których należy pamiętać, planując jadłospis dla seniora.
Z wiekiem zwalnia metabolizm, a dzienne zapotrzebowanie kaloryczne organizmu osób starszych jest mniejsze niż u pracujących osób dorosłych. Mówiąc prościej – organizm potrzebuje mniej kalorii, jednak należy pamiętać, że zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne nie zmienia się. Wręcz przeciwnie – należy tak komponować posiłki, aby pokrywać niedobory związane ze starzeniem się organizmu i stymulować go do lepszego działania. Najlepsza dieta dla starszej osoby to taka, która uwzględnia potrzeby jej organizmu, stan zdrowia oraz choroby towarzyszące. Oto kilka prostych zasad, o których należy pamiętać, planując jadłospis dla seniora.
Należy zwracać uwagę, aby nie pomijać posiłków, gdyż niedożywienie osób starszych i brak istotnych składników odżywczych mają wpływ na stan zdrowia i ogólne samopoczucie seniora.
Małe posiłki
W przypadku starszych osób zalecane jest spożywanie 4-5 lub nawet 6-7 małych różnorodnych posiłków, regularnie przyjmowanych w ciągu dnia. Organizm łatwiej strawi i przyswoi małe porcje jedzenia, co pozwoli na utrzymanie stałego poziomu energii i zmniejszy dolegliwości pokarmowe. Bezwzględnie należy unikać przejadania się i spożywania dużych ciężkostrawnych potraw.
Do przygotowywania posiłków należy wykorzystywać jedynie świeże, jak najmniej przetworzone składniki, takie jak: nabiał, chude mięso, ryby, ciemne pieczywo, kasze, warzywa. Dbajmy o różnorodność i lekkostrawność posiłków. Dieta lekkostrawna jest zalecana, zwłaszcza u osób starszych.
Do takich zaliczają się potrawy tłuste, smażone, na bazie kapusty, grzybów czy roślin strączkowych (groch, fasola). Ich strawienie wymaga od przewodu pokarmowego wiele pracy, dlatego mogą długo zalegać w żołądku.
Przyprawy lepiej zastąpić ziołami, które są łagodniejsze, a ich umiejętne stosowanie znacznie poprawi smak przygotowanych potraw. Warto także ograniczyć ilość soli, która podnosi ciśnienie krwi. Ograniczenie soli obniży ciśnienie krwi oraz uchroni przed rozwojem nadciśnienia tętniczego.
W przypadku pojawienia się zaparć należy pić dużo płynów oraz spożywać produkty bogate w błonnik, takie jak: soki warzywne, przeciery, suszone owoce. Aby na stałe usprawnić działanie jelit, warto wkomponować je w codzienny jadłospis.
Dieta w chorobie
Jeśli starsza osoba zmaga się z cukrzycą, chorobą układu pokarmowego lub układu krążenia, niewydolnością nerek, schorzeniem wątroby lub innymi poważnymi chorobami, to o rodzaju diety i sposobie żywienia warto najpierw porozmawiać z lekarzem prowadzącym leczenie, a następnie z dietetykiem.
Rozdrabnianie, przecieranie lub miksowanie posiłków jest wskazane, jeśli starsza osoba ma problemy z gryzieniem, lub takich postaci pokarmów wymaga jej stan zdrowia, np. w przypadku karmienia przez sondę. Warto postarać się, aby i takie posiłki były ciepłe, urozmaicone i wizualnie atrakcyjne.
Dietę warto uzupełnić dostępnymi w aptece płynnymi preparatami odżywczymi. Stosuje się je między posiłkami lub zamiast mniejszych posiłków, gdyż dostarczają odpowiedniej liczby kalorii, witamin i minerałów.
Osoby starsze często nie dostarczają organizmowi odpowiedniej ilości płynów. Ma to wiele przyczyn: osłabienie pragnienia, nietrzymanie moczu, częste wizyty w toalecie. Wodę i inne płyny należy przyjmować w ciągu całego dnia, często, małymi porcjami. To sprawi, że organizm będzie stale nawodniony. Picie dużych ilości płynów w znacznych odstępach czasu skutkuje chęcią częstego opróżniania pęcherza.
Opieka nad osobami starszymi - o czym pamiętać?
Jak zorganizować życie osobie starszej, która znajduje się pod naszą opieką? Co warto wiedzieć, o czym należy pamiętać? Przedstawiamy ABC opieki nad starszym członkiem rodziny.
Opieka nad osobami starszymi obejmuje m.in. pielęgnację. Sposób pielęgnacji osoby starszej jest zależny od stanu zdrowia i mobilności seniora. W codziennej pielęgnacji najważniejsze są przede wszystkim:
dbanie o higienę,
regularne badania,
przyjmowanie leków,
właściwe komponowanie diety,
wizyty u lekarza, m
otywowanie seniora do aktywności społecznej, do rozwijania zainteresowań i kontaktów towarzyskich.
Z opinii lekarzy i opiekunów jasno wynika, że podtrzymanie aktywności psychicznej i społecznej jest podstawą dobrego samopoczucia starszej osoby i ma istotny wpływ na stan jej zdrowia.
Jak sprawować opiekę nad osobą starszą? Oto kilka zasad, które warto sotosować:
Wygospodarujmy dla seniora miejsce w domu tylko dla niego, najlepiej jeśli będzie to osobny pokój. Jeśli starsza osoba dotychczas mieszkała sama, warto, aby w nowym miejscu otaczały ją znane osobiste przedmioty. To z pewnością zmniejszy stres związany z przeprowadzką, utratą dotychczasowej stabilizacji i zmianą trybu życia. Pokój seniora warto wyposażyć (można także wypożyczyć) w łóżko rehabilitacyjne do opieki długoterminowej z materacem przeciwodleżynowym – ma ono wiele funkcji ułatwiających ruch chorego, wchodzenie i wychodzenie z łóżka, siadanie, mycie i karmienie.
Jeśli starsza osoba jest mobilna, zachęcajmy ją do samodzielnego dbania o higienę. Aby jej to ułatwić, zamontujmy dodatkowe uchwyty w łazience (np. ułatwiające wyjście z wanny) lub zamieńmy wannę na prysznic. Pomocne będą także schodki, antypoślizgowe maty i dodatkowe oświetlenie. Jeśli choroba uniemożliwia samodzielne mycie się, warto zaopatrzyć się w zestaw podkładów na łóżko, gąbek, dodatkowych ręczników. W aptece dostępne są specjalne preparaty do skóry osób leżących, które pomagają w profilaktyce przeciwodleżynowej. Należy pamiętać, aby dokładnie osuszać skórę, masować i pobudzać mikrokrążenie w tkankach. Jeśli jest taka potrzeba (chory nie trzyma moczu i kału, nie może samodzielnie udać się do łazienki), dobrze także zaopatrzyć się w aptece w pieluchomajtki. Istnieje możliwość refundacji ich zakupu, więc warto skorzystać z takiej opcji. Można także kupić lub wypożyczyć specjalne wózki z otworem w siedzisku, które ułatwiają choremu załatwianie potrzeb fizjologicznych.
Gdy senior cierpi na choroby przewlekłe, podstawą jest regularne przyjmowanie leków, wykonywanie badań diagnostycznych (np. codzienne pomiary ciśnienia krwi w domu) czy kontrolne wizyty u lekarza. Warto od czasu do czasu zwrócić uwagę, czy senior sam dba o przyjmowanie leków i spotkania z lekarzem. Jeśli nie, pomóżmy mu, np. wykonując wspólnie pomiary lub poprzez prowadzenie dzienniczka przyjmowanych dawek leków i wyników badań. Warto wyznaczyć konkretną porę, o której chory powinien przyjąć lekarstwa. Bardzo pomocne w zrozumieniu choroby seniora i pomocy w radzeniu sobie z nią mogą być wspólne wizyty u lekarza. Specjalista z pewnością szczegółowo wyjaśni, w jaki sposób opiekun może wspomóc chorego, a starsza osoba będzie miała poczucie, że angażujemy się w jej problemy i wspólnie staramy się je rozwiązać.
Warto jak najwięcej wiedzieć o chorobie podopiecznego, w tym przede wszystkim – co mu grozi, jakie są objawy pogorszenia się stanu zdrowia, jakie czynności są wskazane (np. konkretny rodzaj aktywności fizycznej), a jakich powinno się unikać. Kluczowa jest wiedza, co robić i jak pomóc choremu, jeśli dojdzie do nagłego pogorszenia się choroby. Istotna jest także ogólna wiedza na temat chorób wieku podeszłego, takich jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, demencja, depresja, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, zaburzenia wzroku (zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki żółtej) i słuchu, choroby układu pokarmowego, nowotwory, osteoporoza, choroby zwyrodnieniowe stawów itd.
W zależności od stanu starszej osoby członkowie rodziny powinni tak zaplanować czas, aby móc w razie potrzeby pomóc choremu. Dobrze jest zostawić w otoczeniu chorego np. wózek inwalidzki, laskę, kulę lub tzw. balkonik i zachęcać seniora do samodzielnego poruszania się, jeśli tylko jego stan zdrowia na to pozwala. Pamiętajmy, aby chory miał zawsze do dyspozycji świeżą wodę, niezbędne lekarstwa oraz telefon komórkowy, dzięki któremu w każdej chwili może wezwać pomoc.
Karmienie przez sondę - jak wygląda żywienie przez sondę?
Gdy stan zdrowia osoby starszej, którą się opiekujemy, uniemożliwia samodzielne spożywanie pokarmów, zalecane jest żywienie przez sondę. Wyjaśniamy, na czym ono polega i jak prawidłowo karmić seniora przez sondę.
Karmienie sondą - jak to robić?
Niekiedy stan zdrowia starszej osoby wymaga żywienia przez sondę (czyli przez zgłębnik bezpośrednio do żołądka). Sondę przez nos zakłada lekarz lub pielęgniarka. Ze względu na ryzyko odleżyn i podrażnienia nozdrzy, sondę należy wymieniać najrzadziej co 6 tygodni. Niekiedy sonda zakładana jest wyłącznie na czas karmienia.
Karmienie sondą - jak to robić?
Jeśli starsza osoba karmiona jest przez sondę, to zalecane jest podawanie około 5-6 posiłków w ciągu dnia, dokładnie zmiksowanych, o temperaturze około 35-37°C. Jednorazowo należy podawać 200-300 ml pokarmu, wcześniej sprawdzając, czy sonda jest prawidłowo umiejscowiona w żołądku.
Przed podaniem pokarmu chorego należy ułożyć w pozycji siedzącej lub półsiedzącej, dokładnie oczyścić jamę ustną. Przez podaniem właściwego pokarmu warto wstrzyknąć do sondy około 15 ml ciepłego płynu (np. wody, herbaty), tę samą czynność warto wykonać po zakończeniu karmienia, aby zgłębnik oczyścić z resztek jedzenia.
Po posiłku chorego powinno się pozostawić w pozycji siedzącej jeszcze przynajmniej przez godzinę.
Głuchota starcza - podział, przyczyny, objawy i leczenie głuchoty
Głuchota starcza to uszkodzenie słuchu wywołane procesem starzenia. Postępuje bardzo wolno, dlatego początkowe ubytki słuchu są niezauważalne. Jedynym sposobem leczenia są aparaty słuchowe, które poprawiają jakość życia seniora, wzmacniając dźwięk i niwelując uciążliwy szum uszny.
Starcze upośledzenie słuchu, jak inaczej określa się głuchotę starczą, jest wolno postępującym procesem degeneracyjnym słuchu, spowodowanym jego starzeniem się. Przez wolno postępujący ubytek słuchu rozumiemy ubytek rzędu 0,5-1 dB na rok.
Uszkodzenie słuchu w głuchocie starczej ma charakter odbiorczy (przewodzenie dźwięku nie jest zaburzone) i początkowo dotyczy wysokich częstotliwości (powyżej 4000 Hz), ale z upływem czasu obejmuje też tony o niższej częstotliwości.
Głuchota starcza - przyczyny
Przyczyną choroby są zmiany w narządzie słuchu, do których dochodzi w wyniku starzenia się organizmu. Pierwsze objawy rozpoczynają się zwykle w 3-4 dekadzie życia. Wraz z wiekiem dochodzi do zmian zarówno w uchu zewnętrznym, środkowym (degeneracja stawów miedzy kosteczkami słuchowymi) i wewnętrznym. Jednak jedynie te ostatnie są odpowiedzialne za starcze upośledzenie słuchu. Możemy wyróżnić 4 typy głuchoty starczej:
sensoryczna – powstaje jako skutek zmian zanikowych narządu Cortiego (rozumienie mowy nieupośledzone),
nerwowa – przyczyna jest zanik komórek nerwowych ślimaka (typowo występują zaburzenie rozumienia mowy),
metaboliczna i mechaniczna – spowodowane zaburzeniem funkcji tzw. prążka naczyniowego, co przekłada się na nieprawidłowy skład endolimfy i zaburzenia w funkcjonowaniu narządu Cortiego.
Przedstawione typy głuchoty starczej w postaci izolowanej występują rzadko, a choroba ma zwykle charakter mieszany. Najprawdopodobniej za ubytek słuchu w głuchocie starczej odpowiedzialne są też zmiany w nerwowej drodze słuchowej oraz w mózgu, a dokładnie w płacie skroniowym, gdzie znajduje się ośrodek słuchu.
Jak wspomniano ubytek słuchu w ciągu roku wynosi zwykle nie więcej niż 1 dB. Dlatego też objawy początkowo są niezauważalne. Z czasem upośledzenie słuchu się pogłębia. Pacjenci zwiększają głośność radia, telewizora, a ich rozmówcy są proszeni o powtórzenie wypowiedzi nieco głośniej. Szum w uszach staje się coraz bardziej dokuczliwy.
Głuchota starcza - objawy
Głównym objawem głuchoty starczej jest osłabienie słuchu i zaburzenia rozumienia mowy nasilające się w hałasie i w czasie rozmowy z większą liczbą osób (przyjęcia, konferencje). Pacjent najlepiej słyszy w małym gronie osób, zwłaszcza jeśli może obserwować usta rozmówcy. Pacjenci z głuchotą starczą skarżą się także na bardzo nieprzyjemny i dokuczliwy szum w uszach, który jest lepiej słyszalny w ciszy.
Wszystkie niepokojące nieprawidłowości związane ze słuchem należy skonsultować z lekarzem. Można zrobić to w tradycyjnym gabinecie lekarskim na podstawie świadczenia NFZ lub skorzystać z prywatnych, bezpłatnych programów badań. Specjaliści zbadają słuch, a także wskażą odpowiednie sposoby poprawy słuchu, jeśli będzie to konieczne.
Głuchota starcza - wizyta u lekarza i badania
Szukający pomocy pacjenci zwykle trafiają do lekarza pierwszego kontaktu, który po krótkim wywiadzie i badaniu kieruje do otolaryngologa. Postawienie diagnozy nie stanowi dużego problemu. Jednak aby dokładnie określić ubytek słuchu konieczne są badania audiometryczne:
audiometria progowa tonalna
audiometria słowna.
Badania audiometryczne są przeprowadzane w specjalnie przystosowanych pomieszczeniach izolowanych akustycznie, co daje ochronę przed hałasem zewnętrznym. Najbardziej optymalne warunki zapewnia tzw. kabina ciszy. Dzięki pokryciu ścian i podłogi specjalnymi materiałami pozwala ona uzyskać wyciszenie do 20-30 dB. Większe wyciszenie nie jest zalecane, gdyż pacjent słyszy wtedy bicie własnego serca oraz oddech, co nie jest przyjemnym doznaniem dla części pacjentów i może wpłynąć negatywnie na wynik badania. Każde ucho bada się oddzielnie. Ucho niezbadane w danej chwili jest zagłuszane tzw. białym szumem.
W audiometrii tonalnej progowej oznacza się próg słyszenia – czyli najcichszy dźwięk słyszany przez pacjenta. Graficzny wynik badania to audiogram. Na siatkę audiogramu, którego oś pionowa przedstawia natężenie progowe dźwięku, a oś pozioma częstotliwości nanosi się 2 krzywe: przewodnictwa powietrznego i kostnego.
Do oceny rozumienia mowy używa się audiometrii słownej. Badany pacjent jest proszony o powtarzanie słów słyszanych przez słuchawkę. Wyrazy są odpowiednio dobrane fonetycznie. Nieco mniej dokładnym badaniem jest badanie słuchu za pomocą mowy. Lekarz z odległości ok. 6 m wypowiada szeptem odpowiednio dobrane słowa (np. mur, chór, byt, byk, ciecz, rzecz), a pacjent proszony jest o ich głośne powtarzanie. Na odbiorcze uszkodzenie słuchu (a z takim mamy do czynienia w głuchocie starczej) wskazują trudności w powtarzaniu głosek o dużych częstotliwościach (np. zaś, sas, czas), oraz niemożliwość powtórzenia głosek przy zamknięciu otworu słuchowego – badający musi podjeść bliżej, aby chory powtórzył bezbłędnie wypowiadane słowa.
Balkoniki rehabilitacyjne - jak działają i jakie wybrać?
Balkonik to urządzenie wspierające osoby starsze, które mają poważne zaburzenia narządu ruchu. Dzięki nim chory czy osoba, która na nowo uczy się chodzenia, mogą utrzymać równowagę i samodzielnie się poruszać. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje część kosztów zakupu balkoników rehabilitacyjnych.
Balkonik to rozwiązanie dla seniorów i osób cierpiących na zaburzenia ruchu kończyn dolnych, spowodowane chorobą czy wypadkiem. Aby z nich korzystać pacjent musi mieć sprawne ręce.
Balkoniki do chodzenia
Balkonik do chodzenia to ogromne wsparcie w codziennym funkcjonowaniu - można ich używać do wstawania, przemieszczania się po domu, a nawet przenoszenia różnych przedmiotów czy posiłków. Często są bowiem wyposażone w specjalne kosze. Te z kółkami umożliwiają nawet samodzielny spacer i zrobienie niedużych sprawunków np. zakupów. Szczególnie pomocne są urządzenia z siedziskiem.
Balkonik kroczący
Balkoniki kroczące to rozwiązanie dla osób, które mają problem ze staniem, ale z podpórką poruszają się dość sprawnie. Balkonik, ułatwiający chodzenie, zamiast kółek ma nakładki antypoślizgowe.
Balkonik ambona
Tzw. podpórka ambona to balkonik inwalidzki, który pomaga w pionizacji. Rozwiązanie to służy zarówno seniorom, jak i osobom niepełnosprawnym. Tego typu balkonik ma nie tylko kółka z hamulcami, ale też solidne podłokietniki. Można regulować ich wysokość i dopasować do wzrostu seniora.
Balkonik trójkołowy dla aktywnych
Pacjenci szczególnie chwalą sobie balkoniki trójkołowe, zwłaszcza te z dużymi kółkami. Świetnie sprawdzają się podczas poruszania się po niezbyt równych nawierzchniach (chodniki, ulice).
Balkonik rehabilitacyjny - cena
Ceny balkoników zaczynają się od ok. 150 złotych. Można je kupić w sklepach ze sprzętem ortopedycznym lub rehabilitacyjnym. Ceny w sklepach internetowych mogą być niższe niż w sklepach stacjonarnych. Kupując przez Internet musimy jednak znać specyfikację produktu, ponieważ przymiarka nie będzie możliwa. To ceny sprzętu należy wówczas doliczyć też koszt transportu, który przy ewentualnym zwrocie, pokrywa kupujący.
Balkonik rehabilitacyjny - refundacja
Możliwe jest uzyskanie refundacji części kosztów poniesionych na zakup balkonika. Aby się o nią ubiegać, w pierwszej kolejności należy udać się do lekarza, np. podstawowej opieki zdrowotnej, neurologa czy ortopedy (wizyta w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia). Po uzyskaniu od lekarza zlecenia na wyrób medyczny należy je potwierdzić w oddziale NFZ (osobiście lub przez inną osobę) lub poprzez skrzynkę elektroniczną. Dopiero gdy Narodowy Fundusz Zdrowia potwierdzi refundację zlecenia (w przypadku balkoników jest ono bezterminowe), można udać się do sklepu medycznego, ale tylko tego, który ma podpisaną umowę z NFZ.
Balkoniki - różnice w jakości i cenie
Balkoniki o tych samych funkcjach mogą znacząco różnić się ceną i jakością. Jak informuje NFZ, jeżeli cena wybranego przez pacjenta wyrobu medycznego jest wyższa niż cena określona limitem, to właśnie pacjent będzie musiał dopłacić różnicę pomiędzy ceną brutto, a kwotą refundacji.
Balkoniki do chodzenia dla najbardziej wymagających pacjentów mogą kosztować nawet ponad 1000 złotych. Zazwyczaj są to łatwo skrętne i lekkie konstrukcje. W dodatku można jest łatwo składać i rozkładać, aby zajmowały w mieszkaniu jak najmniej miejsca.
Gerontologia społeczna
Gerontologia społeczna to nauka łącząca takie dziedziny, jak: biologia, medycyna, psychologia i kulturoznawstwo, w celu poznania szeroko pojętych procesów starzenia się człowieka. Coraz większe zainteresowanie tematyką egzystencji seniorów to efekt starzenia się społeczeństwa, czyli wzrostu bezwzględnej liczby seniorów.
Gerontologia
Gerontologia to w XXI wieku ważna dziedzina nauk. Starzenie się ludności, to - oprócz aspektów medycznych, którymi zajmuje się geriatria, ma również poważne konsekwencje socjologiczne, psychologiczne i ekonomiczne. Gerontologia zajmuje się badaniem procesów starzenia się człowieka. Nauka ta skupia takie dziedziny jak:
socjologia,
psychologia,
biologia,
medycyna,
kulturoznawstwo,
a nawet antropologia.
W gerontologii społecznej istotny jest także czynnik ekonomiczny.
Polskie Towarzystwo Gerontologiczne
W naszym kraju już od 2002 roku funkcjonuje Polskie Towarzystwo Gerontologiczne (ang. Polish Society of Gerontology). PTG jest ogólnonarodową organizacją non-profit, skupiającą gerontologów, geriatrów oraz innych profesjonalistów, których celem jest poprawa zdrowia i jakości życia oraz niezależności ludzi w podeszłym wieku. Członkowie PTG dążą do rozwijania i upowszechniania wiedzy o starości i starzeniu oraz edukacji gerontologicznej.
REKLAMA
Ponadto, zgodnie ze statutem organizacja ta ma za zadanie integrować działania rozmaitych profesjonalistów zajmujących się problemami starzenia, by – jak określają to jego członkowie - budować wręcz holistyczne podejście do seniorów.
Geriatria i gerontologia
Pojęcie gerontologii często mylone jest z geriatrią. Ta druga dziedzina również dotyczy osób starszych, ale tylko w wymiarze medycznym. Geriatrajest zatem jednym z elementów gerontologii. Jest także psychogerontologia, czyli gałąź gerontologii. Zajmuje się badaniem procesów adaptacji psychiki człowieka do procesów starzenia się.
Na polskim rynku wydawniczym dostępne jest nawet czasopismo „Gerontologia współczesna”. Jest to pierwszy na rodzimym rynku tytuł łączący środowisko seniorów z ich rodzinami, ale tez naukowcami, lekarzami, fizjoterapeutami, opiekunami osób starszych.
Teorie starzenia się – gerontologia
Zdaniem ekspertów zajmujących się gerontologią populacja starzeje się i to gwałtownie. Według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization) do 2050 roku odsetek światowej populacji powyżej 60 lat roku życia ma podwoić się z około 11 procent do 22 procent. Oznacza to, że liczba seniorów na świecie wzrośnie z 600 milionów aż do 2 miliardów!
Gerontologia społeczna
Gerontologia jako nauka to także programy badawcze nad starością i starzeniem. Co ciekawe, Polskie Towarzystwo Gerontologiczne dostarcza nawet wiedzę dla praktyków ochrony zdrowia i pomocy społecznej, polityków i decydentów, stymulując, rozwijając i upowszechniając projekty badawcze, edukacyjne czy zdrowotne. Ponadto w celu poprawy jakości życia seniorów polscy specjaliści zajmujący się gerontologią społeczną opracowują ekspertyzy i standardy.
Profilaktyka gerontologiczna
W Polsce i na świecie coraz więcej uwagi zwraca się na profilaktykę gerontologiczną, a więc potrzebie dbania o zdrowie i bycie aktywnym przed oraz w trakcie wejścia w podeszły wiek. W tym celu organizowanych jest szereg inicjatyw dla seniorów, począwszy od wykładów w ramach Uniwersytetów Trzeciego Wieku, przez zajęcia ruchowe, a nawet zawody sportowe.
Skóra u osób starszych - jak ją pielęgnować
Zdrowa skóra jest niezbędna dla dobrego samopoczucia człowieka. Jej kondycja ma ogromny wpływ na ogólną jakość życia. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób starszych, których skóra wraz z wiekiem traci swoje właściwości i staje się bardziej podatna na wysuszenia, podrażnienia czy stany zapalne. Już w wieku 25 lat rozpoczyna się proces starzenia skóry.
Starzenie się skóry
Prędkość procesu starzenia się skóry zależy od czynników zewnętrznych, takich jak:
ekspozycja na światło słoneczne,
odżywianie,
palenie tytoniu,
stres.
W wieku 70 – 75 lat fizjologiczne funkcje skóry są upośledzone, a jej mechanizmy naprawcze spowolnione. Starzejąca się skóra jest cieńsza, bardziej sucha, mniej elastyczna i staje się wrażliwsza oraz szybko reaguje na podrażnienia. Ze względu na zmniejszone wydzielanie łoju, kwaśny płaszcz ochronny jest bardziej podatny na uszkodzenia. Kwaśny płaszcz ochronny odgrywa ogromną rolę dla zdrowej skóry. Działa jak tarcza i odpiera potencjalne zagrożenia takie jak patogenne bakterie, grzyby, chroni przed infekcjami oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Ta niewidzialna warstwa, pokrywająca całe ciało, ma lekko kwaśne pH o wartości 4,5 - 5,5, które wspiera odnowę procesu skóry. Zakłócenie właściwego pH powoduje utratę odporności na czynniki zewnętrzne i większy potencjał do pojawienia się podrażnień oraz stanów zapalnych skóry.
PH skóry
Dbaj o skórę każdego dnia! Świadomie oczyszczaj i pielęgnuj swoje ciało! Kwaśny płaszcz ochronny skóry jest bardzo ważny, należy uczynić wszystko, aby uniknąć jego zniszczenia. Aby chronić płaszcz, każdego dnia należy świadomie oczyszczać oraz pielęgnować skórę kosmetykami, które są sprawdzone i bezpieczne. Korzystanie ze środków oczyszczających, które posiadają pH w przedziale 4,5–5,5 odpowiadającym naturalnemu pH skóry, pomaga zachować prawidłowe mechanizmy obronne i poprawia zdrowie skóry. „zwykłe” mydło z pH 8 –12 niszczy kwaśny płaszcz ochronny i prowadzi do wysuszania oraz podrażnień skóry. Skóra dojrzała wymaga łagodnego i delikatnego oczyszczania, większej ochrony z zewnątrz oraz dodatkowego odżywiania zapewniającego regenerację komórek od wewnątrz. Dlatego każdego dnia należy oczyszczać ją i nawilżać bezpiecznymi produktami do pielęgnacji, które przede wszystkim wspierają naturalne mechanizmy obronne skóry, posiadają komponenty pochodzenia naturalnego i nie zawierają parabenów.
Zdrowa skóra
Twoja skóra potrzebuje wsparcia! Co należy robić, by zdrowa skóra wyglądała pięknie przez wiele lat? Skóra osób starszych nie jest w stanie zadbać o siebie sama. Wymaga dodatkowej pielęgnacji opartej na profesjonalnych i bezpiecznych kosmetykach, przebadanych oraz sprawdzonych na skórze dojrzałej. Właściwa pielęgnacja skóry osób starszych musi dostarczać:
Zatrzymujące wilgoć aminokwasy w celu nawilżenia skóry i wzmocnienia jej płaszcza ochronnego.
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3 i omega-6), aby zapewnić istotne składniki do produkcji komórek.
Składniki odżywcze dla metabolizmu komórkowego w celu polepszenia zdolności skóry do regeneracji.
Każdego dnia należy wspierać skórę dojrzałą używając produktów, które zawierają składniki aktywnie zapewniające zdrowie:
Kompleks Ochronny Nutriskin zachowuje naturalną warstwę ochronną skóry, zabezpieczając ją przed agresywnymi substancjami dzięki takim składnikom jak nawilżające aminokwasy, łagodzący olejek migdałowy, skuteczne substancje odżywcze z nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w oleju lnianym, pobudzająca kreatyna.
Panthenol wnika skutecznie w skórę, zwiększa zdolność do przechowywania wilgoci i w rezultacie poprawia elastyczność skóry. Ponadto, ma działanie przeciwzapalne: sprzyja gojeniu ran, regeneruję i zmniejsza swędzenie.
Olej migdałowy jest bogatym źródłem naturalnych niezbędnych kwasów tłuszczowych omega 6, przeciwzapalnej witaminy E i cennego kwasu oleinowego. Skutecznie uzupełnia lipidy skóry utracone podczas częstych zabiegów oczyszczających.
Emulsje typu woda w oleju dostarczają skórze intensywnego nawilżenia i lipidów, zapewniając większą elastyczność skóry.
Bardzo ważne jest, aby stosować specjalistyczne kosmetyki dedykowane odpowiedniej grupie wiekowej. Należy kompleksowo i regularnie wspierać mechanizmy obronne skóry poprzez delikatne oczyszczanie oraz właściwe nawilżanie, stosując po zabiegach oczyszczających produkty, które zapewniają skórze odpowiednie nawilżenie na całej jej powierzchni, regenerują oraz dostarczają lipidów.
