RZS czyli reumatoidalne zapalenie stawów jest to przewlekła choroba, która dotyczy tkanki łącznej. Ma ona immunologiczne podłoże, a jej szybkie rozpoznanie i leczenie jest niezwykle ważne, gdyż schorzenie to może prowadzić do ciężkiej niepełnosprawności.
Swój początek RZS ma w błonie maziowej stawów, gdzie dochodzi do zapalenia. Następuje zniekształcenie i zesztywnienie stawów i chrząstki stawowej. Nierzadko zapalenie dociera do innych układów i narządów, zajmując między innymi płuca, nerki i serce. Szacuje się, że schorzenie to dotyka już 1 na 100 osób, w każdym wieku, od młodzieńczych lat do późnej starości, przeważnie kobiet. Mimo wielu badań przyczyny RZS nie zostały całkowicie poznane, jednak wiemy, iż czynniki genetyczne, defekt układu odpornościowego, silny stres bądź palenie papierosów może zwiększyć ryzyko zachorowania. Należy bacznie obserwować swój organizm, który poprzez wiele symptomów może nas informować o problemach z przewlekłym, symetrycznym zapaleniem stawów. Pierwszym z objawów, który powinien zwrócić naszą uwagę jest obrzęk stawów kończyn dolnych jak i górnych, ich poranny ból czy sztywność mięśni. Także obserwując zmniejszony apetyt, utratę wagi, zmęczenie czy podwyższoną temperaturę powinna "zapalić się w naszej głowie czerwona lampka". Wraz z rozwojem choroby liczba objawów wzrasta. Dochodzi do osłabienia i zaniku mięśni, ograniczenia ruchomości stawów, problemu z wyprostowaniem palców i ich mrowieniem, a także zaburzeń równowagi. Charakterystyczne dla tej choroby są guzki reumatoidalne czyli podskórne guzki zlokalizowane najczęściej nad stawami. Mogą one utrudniać ich ruchomość. Reumatoidalne zapalenie stawów może mieć wpływ także na rozwój miażdżycy, która jest jedną z głównych przyczyn przedwczesnej śmierci u chorych oraz osteoporozę. Jeśli zauważymy niepokojące objawy należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który zleci wykonanie badań. Od roku 2010 medycy są w stanie rozpoznać RZS już w początkowej fazie.
Jakie badania zostaną wykonane?
Zarówno te laboratoryjne jak i obrazowe. Do pierwszej grupy zaliczamy:
- RF czyli czynnik reumatoidalny,
- Anty- CCP czyli przeciwciała przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi,
- morfologię krwi.
Do drugiej grupy zaliczamy RTG-zdjęcia radiologiczne rąk, stóp i innych stawów. Badania te pozwolą zdiagnozować chorobę, prognozować i kontrolować ją. Należy jednak pamiętać, że lekarz może zlecić także wykonanie innych badań na przykład płynu stawowego, rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej.
Jak wygląda leczenie RZS?
Celem leczenia jest osiągnięcie remisji czyli stanu, w którym nie występują objawy ani cechy aktywności choroby. O sposobie leczenia decyduje lekarz reumatolog, który indywidualnie dobiera go do stanu pacjenta. Na początku podawane są leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh), których zadaniem jest złagodzenie objawów i zahamowanie procesu niszczenia stawów. Lekarz może zdecydować także o zastosowaniu glikokortykosteroidów lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Należy pamiętać by słuchać jego zaleceń i nie przekraczać zalecanych dawek. Możliwe jest także stosowanie dodatkowych leków przeciwbólowych po konsultacji z reumatologiem. Niezwykle ważne są także ćwiczenia wzmacniające mięśnie i zwiększające ruchomość stawów, a także te wpływające na ogólną wydolność organizmu. Ich wybór powinniśmy zostawić rehabilitantowi, który indywidualnie dobiera je do danego przypadku. Zalecany jest także odpoczynek dający ulgę przy częstym bólu i zmęczeniu oraz zbilansowana dietę utrzymująca stałą, prawidłową wagę. Porozmawiajmy z lekarzem o fizykoterapii na przykład masażach bądź krioterapii czy też sprzętach ortopedycznych jak laski, kule czy stabilizatory odciążające stawy. Możliwe jest również miejscowe leczenie RZS poprzez punkcje stawu, usunięcie zmienionej błony maziowej, endoprotezy czy artrodezy.
Pamiętajmy by słuchać zaleceń lekarza i pozostać pod stałą opieką reumatologiczną.