Osobami “niesłyszącymi” nazywamy ludzi pozbawionych słuchu od urodzenia lub takich, którzy go utracili. Człowiekiem niesłyszącym jest ten, któremu utrata lub znaczne upośledzenie analizatora słuchu uniemożliwia rozumienie ludzkiej mowy.
W przypadku osób niesłyszących od urodzenia już w momencie przyjścia na świat dochodzi do sytuacji gdy narodzone dziecko ze względu na braki zmysłu słuchu nie reaguje na głos matki. Obce są mu wszelkie wrażenia dźwiękowe co utrudnia opanowanie mowy i poznawanie rzeczywistości. Swoje umiejętności nabywa za pomocą zmysłu wzroku, węchu, smaku i dotyku.
Największą barierą osób niesłyszących jest problem komunikacyjny. Dlatego osoby te porozumiewają się za pomocą Polskiego Języka Migowego albo Systemem Językowo-Migowym, który charakteryzuje się inną składnią niż język polski toteż język polski słabo znany jest przez osoby niesłyszące i odwrotnie. Niewiele osób zna język migowy co osobom niesłyszącym utrudnia porozumiewanie się podczas codziennych czynności jak robienie zakupów, załatwianie spraw urzędowych i wiele innych. Brak możliwości porozumiewania się jest również powodem osamotnienia i niezrozumienia. Ze względu na swoją niepełnosprawność pozostają w mniejszości, często dyskryminowani, skazani na izolację społeczną, zostają pozbawieni własnej tożsamości, muszą stosować się do standardów narzucanych przez osoby słyszące. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest przede wszystkim niewiedza społeczeństwa i osób bliskich dotycząca niepełnosprawności w postaci głuchoty. Ludzie zdrowi nie zdają sobie sprawy, że mózg człowieka niesłyszącego nie jest w stanie pracować w 100%, że znajomość języka polskiego może być niewystarczająca, czy też, że niektóre osoby niesłyszące czytają z ruchu warg i każde przysłonięcie twarzy czy odwrócenie głowy stanowi dla nich problem. Dlatego bardzo istotne są wszelkie działania na rzecz osób niesłyszących, które dopuszczają do sytuacji, w której osoby głuche stają się wykluczaną grupą społeczną. Najistotniejszym działaniem jest zapewnienie osobom z dysfunkcją słuchu należytego wsparcia tak aby umożliwić im pokonywanie barier w komunikowaniu się. Wymaga to zaangażowania rządu, samorządów. Bardzo ważną kwestią jest edukacja w polskim języku migowym osób głuchych i słabosłyszących, szerszy dostęp do informacji, mediów oraz równego traktowania na rynku pracy. Osoby niesłyszące są znakomitymi obserwatorami, mają doskonałą pamięć wzrokową i potrafią się skupić na wyznaczonym zadaniu. To sprawia, że w niektórych zawodach mogą być bardzo efektywni.
W naszym kraju obecnie osoby niesłyszące mogą otrzymać pomoc ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach działań leczniczych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych. Może też ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON:
- Kosztów uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym,
- Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny,
- Likwidacji barier architektonicznych i technicznych,
- Usług tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika,
- Dofinansowania kosztów szkolenia
- Mogą też liczyć na uzyskanie pomocy w zatrudnieniu.